Μόραλης, Κατράκη, Ντε Κίρικο, Ερνστ, στη Θεσσαλία

Μια μοναδική ιδιωτική συλλογή με 230 έργα χαρακτικής και έντυπης τέχνης, η οποία περιλαμβάνει τη δουλειά διεθνών και αναγνωρισμένων Ελλήνων καλλιτεχνών, βρίσκεται από τον Φεβρουάριο του 2022 στην κατοχή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Ομως, μόλις πριν από λίγες ημέρες το πανεπιστήμιο ανακοίνωσε ότι προτίθεται να διοργανώσει έως το τέλος του χρόνου την πρώτη παρουσίαση στο κοινό ενός μέρους της συγκεκριμένης συλλογής, που αποτελεί δωρεά της Κατερίνας Παπαγεωργίου-Μπελάζι.

Η έκθεση θα φιλοξενηθεί σε έναν καινούργιο εκθεσιακό χώρο: στον πρώτο όροφο του διατηρητέου Μεγάρου Τσικρίκη, στο κέντρο του Βόλου. Οπως μας λέει ο Σωτήρης Μπαχτσετζής, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτισμού, Δημιουργικών Μέσων και Βιομηχανιών του πανεπιστημίου, η έκθεση θα είναι «η πρώτη από μια σειρά δράσεων που θα σχετίζονται με τη συντήρηση, τη μελέτη και την ανάπτυξη της συλλογής μέσω αγορών και δωρεών καλλιτεχνών».

Mια πραγματικά αγαπητική σχέση συνδέει το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με τη συλλογή Πιέτρο Μπελάζι και Κατερίνας Παπαγεωργίου-Μπελάζι. Αλλωστε, τέτοια ήταν και η σχέση του Ιταλού καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια με τη Βολιώτισσα σύζυγό του, και από αληθινή αγάπη και των δύο για την τέχνη δημιουργήθηκε η συλλογή τους, που ενδεικτικά αποτελείται μεταξύ άλλων από έργα των Μαξ Ερνστ, Τζόρτζιο ντε Κίρικο, Ντοροτέα Γουάιτ, Γιάννη Μόραλη, Τάσσου Αλεβίζου, Βούλας Μασούρα, Βάσως Κατράκη κ.ά.

Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος που η συλλέκτρια περιγράφει την απόκτηση ενός από τα έργα: «Παρίσι, μια καλοκαιρινή μέρα του 1975. Ανακαλύπτω σε μια γωνιά της γκαλερί, μια βιτρίνα με χαρακτικά Γάλλων χαρακτών και ανάμεσα τους μία ξυλογραφία του Δημήτρη Γαλάνη, του 1922. Πρόκειται για το γνωστό έργο: “Νεκρή φύση με πίπα”. Η καρδιά μου χτυπάει δυνατά. Πλησιάζω τον υπεύθυνο. “Είναι έργο του Δημήτρη Γαλάνη, του Ελληνα χαράκτη που έζησε στο Παρίσι;” τον ρωτώ. Ζητώ την τιμή. Μένω έκπληκτη, είναι το κόστος ενός δείπνου τεσσάρων φίλων στο μπιστρό της γειτονιάς. Με βλέπει συγκινημένη και μου ψιθυρίζει: “Ξέρετε, οι Γάλλοι δεν αγαπούν τις ξυλογραφίες”. Παίρνω στην αγκαλιά μου το πακέτο του χαρακτικού, αφήνω την γκαλερί, κάθομαι σε ένα παγκάκι κάπου εκεί κοντά να ηρεμήσω, και τηλεφωνώ στον Πιέτρο μου. Είμαι ευτυχής».

Η συλλογή των έργων τέχνης συνοδεύεται από ένα βιβλιογραφικό αρχείο 3.000 τόμων ανάλογης ποιότητας και έκτασης, το οποίο θα συστεγάζεται με τα έργα, δημιουργώντας ένα μοναδικό αρχείο έρευνας της χαρακτικής τέχνης. Ετσι, η συλλογή θα αποτελέσει πόλο έλξης ερευνητών αλλά και φιλότεχνων παγκοσμίως μέσα από τη συγκρότηση ενός επιμελητικού προγράμματος περιοδικών παρουσιάσεων. Η έκθεση που σχεδιάζεται για την πρώτη φάση του ανοίγματος της δωρεάς στο κοινό, επιλέγει 78 έργα μικρού και μεσαίου μεγέθους και θα οργανώσει επίσης μια εγκατάσταση από 64 διαφορετικούς καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η επιμελητική πρόταση επικεντρώνεται κυρίως στην ανάδειξη των επιλογών των συλλεκτών, προσπαθώντας να διαγράψει για τους θεατές τη «βιογραφία» μιας συλλογής, πέρα από τον ιδιοσυγκρασιακής υφής χαρακτήρα της έκθεσης, ο οποίος φωτίζει τη διαδρομή μιας συλλογής που άρχισε να διαμορφώνεται κατά τη δεκαετία του 1970.