ΕΙΔΗΣΕΙΣ, ΝΕΑ ΓΙΑ ΛΑΡΙΣΑ
74 χρόνια από την απελευθέρωση της Λάρισας
Πανηγυρική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Λαρισαίων
4 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την απελευθέρωση της Λάρισας το 1944 από τους Ναζί. Στο πλαίσιο των εορτασμών πραγματοποιήθηκε σήμερα πανηγυρική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Λαρισαίων ενώ ακολούθησε μνημόσυνο και κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο της πόλης.
Στην ομιλία του, ο Δήμαρχος Λαρισαίων, Απόστολος Καλογιάννης ανέφερε: «Η σημερινή ημέρα, η ημέρα απελευθέρωσης της Λάρισας από την Γερμανική κατοχή, αποτελεί για την πόλη μας μια ημερομηνία σταθμό για την ιστορία της πόλη μας και της ευρύτερης περιοχής.
Μια ημερομηνία και μια επέτειος που ανοίγει μπροστά μας τις σελίδες της ιστορικής μνήμης και διδαχής. Μιας ιστορικής περιόδου, που βασικό της στοιχείο υπήρξαν το αιματοκύλισμα, ο πόνος και η καταστροφή. Την ίδια ώρα όμως παράλληλα γράφονταν μια από τις πιο λαμπρές σελίδες στην Ευρωπαϊκή ιστορία. Το έπος της Εθνικής Αντίστασης του ελληνικού λαού.
Κυρίες και κύριοι επιτρέψτε μου, πριν αναφερθώ στο ιστορικό της ημέρας να πω δυο λόγια για το πώς ο αντιλαμβανόμαστε ως δημοτική αρχή τη σημερινή επέτειο.
Πρόκειται για μια ημέρα, για μια επέτειο που πρέπει να κάνουμε ότι είναι δυνατόν να προβληθεί και να αναδειχθεί προκειμένου να αποτελέσει ευκαιρία και αφορμή για συζήτηση και διάλογο στα σχολειά της πόλης, στα σπίτια μας και τις παρέες.
Όσο δύσκολη και εάν είναι η κατάσταση που ζούμε, όσο ασφυκτικές και εάν είναι οι συνθήκες στην ελληνική κοινωνία, τέτοιες επέτειοι, τέτοια γεγονότα είναι οι ευκαιρίες προκειμένου να αντλούμε δύναμη και αισιοδοξία. Είναι ευκαιρίες για να αντλήσουμε τα αναγκαία διδάγματα για να μιλήσουμε με τα παιδιά μας για το παρελθόν, για το σήμερα και το αύριο.
Γι’ αυτό και απόφασή μας, από την πρώτη ημέρα που ήρθαμε στο Δήμο ήταν να αναδείξουμε και να θέσουμε στη θέση που της αξίζει τη σημερινή επέτειο.
Έτσι αυτά τα χρόνια θεσμοθετήθηκαν εβδομαδιαίες εκδηλώσεις μνήμης, υψηλού επιπέδου που αναδεικνύουν το υψηλό αγωνιστικό φρόνημα του λαού και ταυτόχρονα διδάσκουν στους νεότερους τα ιδανικά του αγώνα και της λευτεριάς.
Το όνομα του ελευθερωτή της Λάρισας, Μίμη Μπουκουβάλα στολίζει την πλατεία του ΟΣΕ, το όνομα του Βρατσάνου το πάρκο στην Φαρσάλων.
Ήταν η ελάχιστη ένδειξης μνήμης και σεβασμού σε ανθρώπους που αποτέλεσαν υπόδειγμα πίστης σε αρχές, που έδωσαν τα καλύτερα χρόνια της ζωής τους για την πατρίδα και το λαό, χωρίς να προσδοκούν, χωρίς να ζητούν ανταλλάγματα.
Είναι χρέος και τιμή, κάθε δημοτικής αρχής αυτής της πόλης, κάθε κοινωνίας να μην ξεχνά και να τιμά όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία αυτού του τόπου.
Αυτό κάνουμε θα συνεχίσουμε να κάνουμε όσο είμαστε στο τιμόνι του Δήμου μας. Είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να κρατήσουμε ζωντανές τις μνήμες.
Αγαπητοί συνάδελφοι, Λαρισαίες και Λαρισαίοι. Η Κατοχή αποτελεί μια οπό τις πιο συγκλονιστικές περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ο λαός μας, εξαντλημένος από την πολεμική εποποιία του 1940, υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει πολλαπλές περιπέτειες και κακουχίες: την εισβολή των κατακτητών, το πρόβλημα της επιβίωσης, την οδυνηρή περιπέτεια της πείνας, εκτελέσεις, βασανιστήρια και καταστροφές.
Τα γερμανικά στρατεύματα εισέρχονται και καταλαμβάνουν την πόλη μας το Μεγάλο Σάββατο της 19ς Απριλίου 1941. Είχε προηγηθεί τρεις μέρες νωρίτερα ο βομβαρδισμός της πόλης από γερμανικά αεροπλάνα που προκάλεσε σοβαρές καταστροφές και αρκετά θύματα. Σύμφωνα με τον τότε δήμαρχο της πόλης Στ. Αστεριάδη οι κάτοικοι της Λάρισας «νιώθοντας τον εχθρό να πλησιάζει, εγκαταλείπουν ομαδικά την πόλη τους με θλίψη, κουβαλώντας ό,τι πολυτιμότερο μπορούν. Και ανάλογα με τα μέσα που διαθέτουν, καταφεύγουν άλλοι σε κοντινά και άλλοι σε μακρυνά χωριά ή πόλεις νοτιότερα. Έτσι όταν οι Γερμανοί μπαίνουν στην Λάρισα δεν βρίσκουν πολίτες. Οι Λαρισινοί δεν θέλησαν να τους υποδεχτούν…».
«Το Μεγάλο Σάββατο 19 Απριλίου 1941», σημειώνει ο Λάζαρος Αρσενίου, «είναι μία από τις χίλιες τριακόσιες μέρες. Κάπου τόσες διήρκεσε στην Ελλάδα η Κατοχή. Για την αιωνιότητα δεν είναι πολλές. Αμέτρητες, όμως, φάνηκαν σε όσους τις έζησαν. Σε χρονική διάρκεια, αντιστοιχούν με οποιαδήποτε άλλα χίλια τριακόσια μερόνυχτα της Ιστορίας. Αλλά σε γεγονότα καλύπτουν χιλιάδες χρόνια».
Η αντίσταση ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά την πτώση και την συνθηκολόγηση της Ελλάδας, τον Απρίλιο του 1941.
Από τις πρώτες μέρες της κατοχής είχαμε αυθόρμητες εκδηλώσεις αντίστασης κατά των κατακτητών και ιδιαίτερα από τους νέους της πόλης. Όταν πρωτοέμπαιναν οι Ιταλικές στρατιωτικές μονάδες περνώντας έξω από το Γυμνάσιο Θηλέων, τα κορίτσια βγήκαν στα παράθυρα, τραγουδώντας τραγούδια της νίκης στα βουνά της Αλβανίας. Αποτέλεσμα αυτής της θαυμάσιας πατριωτικής εκδήλωσης, ήταν οι πρώτες συλλήψεις και ανακρίσεις καθηγητών και μαθητριών από τους Ιταλούς.
Την 28η Οκτωβρίου ακολούθησε μια άλλη αγωνιστική εκδήλωση στο ηρώο του Αλκαζάρ. Τέσσερις απόφοιτοι του 1ου Γυμνασίου Λάρισας, στεφάνωσαν το μνημείο των Ηρώων με λουλούδια κάτω από τη μύτη των Ιταλών, ενώ μαθητές, που οδηγήθηκαν στο Αλκαζάρ με το πρόσχημα της εκδρομής, έψαλαν τον εθνικό ύμνο. Οι Ιταλοί χάλασαν τον κόσμο να μάθουν τα ονόματα, αλλά κανένας Λαρισαίος δεν αποκάλυψε τους πρωταίτιους της ηρωικής εκείνης πράξης.
Η αντίσταση των Λαρισαίων πολιτών όπως και γενικότερα όλων των Ελλήνων ενάντια στους κατακτητές ήταν άμεση. Συστήνουν τοπικές επιτροπές του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) το οποίο ΕΑΜ κατορθώνει να συσπειρώσει ευρείς μάζες του ελληνικού λαού στον αντιφασιστικό αγώνα που διεξάγει και δημιουργεί μια νέα πολιτική συνείδηση που παλεύει για την εθνική απελευθέρωση αλλά και την κοινωνική ανασυγκρότηση της χώρας.
Επανδρώνουν τα αντάρτικα σώματα του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) και συμμετέχουν στις στρατιωτικές επιχειρήσεις ενάντια στους κατακτητές.
Στη Θεσσαλία και ιδιαίτερα στο νομό Λάρισας έγιναν κατά των Γερμανοϊταλών μεγάλες μάχες. Στις 9-6-1943 στη μάχη της Πόρτας οι Ιταλοί παθαίνουν μεγάλη πανωλεθρία.
Επικεφαλής των τμημάτων του ΕΛΑΣ είναι ο Μίμης Τάσου (Μπουκουβάλας) και ο μόνιμος αξιωματικός του στρατού Γιώργος Ζαρογιάννης με το ψευδώνυμο Καβαλάρης, από την Κρανιά Ολύμπου. Στον Όλυμπο δρα το τάγμα μηχανικού με διοικητή τον Αντώνη Αγγελούλη (Βρατσάνο).
Στα χρόνια 1943-1944 γίνονται τα μεγαλύτερα σαμποτάζ στην Κοιλάδα των Τεμπών. Στις 23 Φλεβάρη 1944 ανατινάζεται η αμαξοστοιχία 53 με εκατοντάδες νεκρούς αξιωματικούς και οπλίτες των ΕΣ-ΕΣ που πήγαιναν στο ανατολικό μέτωπο.
Στις 6 Μαΐου 1944 γίνεται η μεγάλη μάχη στον Καράλακο. Οι αντάρτες του μηχανικού συντρίβουν ένα τάγμα των ΕΣ-ΕΣ, που έχει μεγάλες απώλειες.
Οι επιθέσεις που δέχονταν οι κατακτητές από τους αντάρτες στην ύπαιθρο, είχαν ως αποτέλεσμα μαζικές εκτελέσεις κρατουμένων, καταστροφές χωριών και εκτελέσεις άμαχου πληθυσμού.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η Σφαγή στο Δομένικο, το Φεβρουάριο του 1943, η εκτέλεση 106 κρατούμενων κομμουνιστών από το Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Λάρισας, σαν αντίποινα για την ανατίναξη από τον ΕΛΑΣ της σιδηροδρομικής σήραγγας στην περιοχή της Φθιώτιδας.
Μεγάλη διάσταση πήρε η μάχη της σοδειάς. Οι Γερμανοί με τη βοήθεια των ΕΑΣΑΔ που πλαισιώνονταν από φασιστικά και εγκληματικά άτομα, θέλουν να αρπάξουν τη σοδειά και να τη μεταφέρουν στη Γερμανία. Η ταξιαρχία ιππικού του Μ. Μπουκουβάλα στον κάμπο και ο λόχος του μηχανικού Ολύμπου στην περιοχή Ελασσόνας και Αμπελώνα, διαλύουν τα ΕΑΣΑΔ, χτυπούν τους Γερμανούς και βοηθούν τους αγρότες στο μάζωμα της σοδειάς.
Όσο προχωρούσε το 1944 οι μάχες φούντωναν.
Οι Γερμανοί μη μπορώντας να συντρίψουν το κίνημα, καταφεύγουν σε ωμότητες, βασανιστήρια, εμπρησμούς και εκτελέσεις. Εκατοντάδες αγωνιστές οδηγούνται στα εκτελεστικά αποσπάσματα.. Τα εγκλήματα αυτά αντί να πτοήσουν το λαό, δυναμώνουν τον αγώνα του. Οι οργανώσεις της Εθνικής Αντίστασης στη Λάρισα και σε όλη την Ελλάδα συμβάλλουν αποφασιστικά στη νίκη των συμμάχων και στην απελευθέρωση της Ελλάδας.
Αντιμέτωποι καθημερινά με τις στερήσεις, την πείνα, τις μαζικές εκτελέσεις, που οξύνονται μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας τον Σεπτέμβριο του ΄43 και τον πλήρη έλεγχο της πόλης από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής, την μαύρη αγορά αλλά και με τους έλληνες συνεργάτες των κατακτητών δίνουν τον δικό τους αγώνα στη μάχη της επιβίωσης και της ελπίδας της απελευθέρωσης.
Το 1944, παραμονές της Απελευθέρωσης, ο ΕΛΑΣ ήταν κυρίαρχος στην ελληνική ύπαιθρο.
Στις 21 και 22 Οκτωβρίου διεξάγονται οι τελευταίες μάχες ανάμεσα στους αντάρτες του ΕΛΑΣ και τους οχυρωμένους Γερμανούς στα περίχωρα της πόλης που προβάλουν πεισματική και οργανωμένη αντίσταση για να εξασφαλίσουν χρόνο για την εκκένωση της πόλης. Τα μεσάνυχτα της 22ας προς 23η Οκτωβρίου οι Γερμανοί αποδεκατισμένοι αρχίζουν να κάμπτονται και υποχωρούν.
Τα τελευταία γερμανικά στρατεύματα αποχωρούν από τη Λάρισα ξημερώματα της Δευτέρας 23 Οκτωβρίου 1944. Τις δύο προηγούμενες μέρες διεξάγονται σφοδρές μάχες Από τις προηγούμενες ημέρες είχε συσταθεί από το ΕΑΜ το νέο Δημοτικό Συμβούλιο με δήμαρχο τον Θεόδωρο Σακελλάριο, είχαν αναδειχθεί με εκλογές συνοικιακά συμβούλια, είχαν εισέλθει στην πόλη αξιωματικοί της Εθνικής Πολιτοφυλακής και συνεργάστηκαν με τη διοίκηση του Εφεδρικού ΕΛΑΣ για την ασφάλεια της πόλης αμέσως με την αποχώρηση των Γερμανών.
Με την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων οι Λαρισαίοι ξεχύνονται στους δρόμους πανηγυρίζοντας. Η διοίκηση της ταξιαρχίας Ιππικού του ΕΛΑΣ εισέρχεται στην πόλη με τους Γ. Δαλθανάση, Δημ. Κασσάνδρα, Μίμη Μπουκουβάλα, Κώστα Καραγιώργη επικεφαλής, ακολουθουμένη από πεζοπόρα τμήματα. «Δεν προφτάσαμε να μπούμε στα πρώτα σπίτια της πόλης» – αφηγείται ο Μίμης Μπουκουβάλας – «και ξεχύθηκε έξαλλος ο κόσμος. Προχωρούμε με δυσκολία. Σκίζουμε τον κόσμο. Όλο και πιο δύσκολα. Ραίνουν με λουλούδια τους καβαλάρηδες. Πολλοί αναγνωρίζουν δικούς τους, συγγενείς, φίλους, συμμαθητές αντάρτες. Οι αντάρες σκύβουν πότε δεξιά και πότε αριστερά και σφίγγουν χέρια. Σκύβουν και σηκώνουν παιδάκια και τα καθίζουν στα καπούλια. Έχουμε γίνει ένα κουβάρι πολίτες, αντάρτες, αυτοκίνητα, άλογα…».
Κατευθύνεται προς την κεντρική πλατεία της πόλης, όπου από το μπαλκόνι της Εθνικής Τράπεζας οι ηγέτες της Αντίστασης Κώστας Καραγιώργης, Γιώργος Παπαϊωάννου, Νίκος Μανδηλάς, Νίκος Σοφός, Γιάννης Χατζηλάκος, Δημήτρης Κασσάνδρας και Μίμης Μπουκουβάλας με σύ-ντομους χαιρετισμούς απευθύνονται στα πλήθη που έχουν συγκεντρωθεί και αναγγέλ-λουν την απελευθέρωση της πόλης.
Την επόμενη ημέρα πραγματοποιήθηκε στην κεντρική πλατεία της πόλης το συλλαλητήριο της Απελευθέρωσης, τεράστιο σε όγκο και παλμό. Στις 26 Οκτωβρίου συνεδρίασε επίσημα το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης και επικύρωσε την εκλογή του δημάρχου Θεόδωρου Σακελλάριου και των δημοτικών συμβούλων ενώ τέσσερις μέρες αργότερα σε πανηγυρική συνεδρίαση στην οποία παρέστησαν και αντιπρόσωποι πολιτικών και στρατιωτικών οργανώσεων συζητήθηκαν τα θέματα της ανασυγκρότησης του Δήμου, τα οικονομικά του, η αναδιοργάνωση και αναδιάρθρωση των υπηρεσιών του και αποκατάσταση της πόλης από τα ερείπιά της.
Η Ελλάδα όμως δεν μπόρεσε να χαρεί για πολύ την Απελευθέρωση, η οποία επισκιάστηκε από τον επακόλουθο εμφύλιο σπαραγμό. Τα δεινά δεν είχαν τελειώσει. Στην πραγματικότητα, τίποτα δεν είχε τελειώσει, το παρελθόν αποδείχθηκε πως έχει μέλλον».
- ΑΘΛΗΤΙΚΑ | 26.04.2024 | 23:15
Λευτέρης Πετρούνιας: Έγραψε ιστορία - Πρωταθλητής Ευρώπης για 7η φορά στους κρίκους, δείτε βίντεο - ΠΟΛΙΤΙΚΗ | 26.04.2024 | 22:57
Δένδιας: Δεσμεύθηκαν 2 δισ. ευρώ για τον «Θόλο» - Δεν είμαστε Λουξεμβούργο, δεν μας ρίχνουν γαρύφαλλα - ΛΑΡΙΣΑ | 26.04.2024 | 22:46
Η ριζοσπαστική πρόταση του Θεόδωρου Στάθη για να ξεφύγουμε από τον «Δούρειο Ίππο της Δημοκρατίας» (ΦΩΤΟ) - ΑΘΛΗΤΙΚΑ | 26.04.2024 | 20:06
Με φουλ επίθεση για τη νίκη η Αναγέννηση στη Χαλάστρα - ΘΕΣΣΑΛΙΑ | 26.04.2024 | 19:52
Ψηφίστηκε το νομοσχέδιο για την κλιματική αλλαγή που αφορά τον Φορέα Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Α.Ε. - ΛΑΡΙΣΑ | 26.04.2024 | 19:43
Φοιτητές Κτηνιατρικής γνώρισαν τα γεράκια του Δήμου Λαρισαίων και την αποστολή τους - ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | 26.04.2024 | 19:40
ΕΡΓΑΝΗ: Έκρηξη προσλήψεων με 252.606 νέες θέσεις τον Μάρτιο - Οι περιζήτητες ειδικότητες - ΑΘΛΗΤΙΚΑ | 26.04.2024 | 19:20
Τρεις ακόμη στροφές για την ΑΕΛ
- ΛΑΡΙΣΑ | 26.04.2024 | 08:53
Θλίψη στη Λάρισα: Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 61 ετών ο Δημήτρης Δασκαλούλης - ΒΟΛΟΣ | 26.04.2024 | 09:38
Ανατριχιαστικός θάνατος 17χρονου οδηγού στη Σκιάθο - Η μηχανή του διαλύθηκε σε κάδους απορριμμάτων - ΛΑΡΙΣΑ | 26.04.2024 | 11:56
Οργή στην Αγιά για τις αποζημιώσεις και...ογκώδες συλαλητήριο από αγρότες Αγιάς και Τεμπών(ΦΩΤΟ) - ΒΟΛΟΣ | 26.04.2024 | 13:25
Δόθηκε σήμερα σε κυκλοφορία η γέφυρα στα Καλά Νερά από την περιφέρεια (ΦΩΤΟ) - ΛΑΡΙΣΑ | 26.04.2024 | 08:27
Ένας Λαρισαίος έφυγε από τη ζωή - ΑΓΡΟΤΙΚΑ | 26.04.2024 | 09:10
Πήρε έγκριση το «κόσκινο» για τα οικοσχήματα από τη Δευτέρα αρχίζουν πληρωμές - ΛΑΡΙΣΑ | 26.04.2024 | 09:34
Λάρισα: Γονείς του 9ου Νηπιαγωγείου ανησυχούν για την ασφάλεια των παιδιών τους (ΦΩΤΟ-ΒΙΝΤΕΟ) - ΘΕΣΣΑΛΙΑ | 26.04.2024 | 10:52
Βουλή: Ψηφίζεται σήμερα το νομοσχέδιο για τον Φορέα Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Α.Ε.