Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε χθες (16/7) την αρχική της πρόταση, δίνοντας το έναυσμα για δύο χρόνια διαπραγματεύσεων σχετικά με το σχέδιο δαπανών της Ένωσης για την επταετή περίοδο από το 2028.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υποστήριξε ότι το σχέδιο των €1,8 τρισεκατομμυρίων θα κάνει το ταμείο της ΕΕ «μεγαλύτερο», «έξυπνο» και «αιχμηρό», προσθέτοντας ότι πρόκειται για τον «πιο φιλόδοξο προϋπολογισμό που έχει ποτέ προταθεί».
Ωστόσο, σε ένδειξη των έντονων διαπραγματεύσεων που έρχονται, δυσαρεστημένοι ευρωβουλευτές έσπευσαν να αντικρούσουν τους ισχυρισμούς της φον ντερ Λάιεν, υποστηρίζοντας ότι η Επιτροπή παρουσίασε παραπλανητικά τις προσαρμογές λόγω — της σοβαρής — πληθωριστικής πίεσης των τελευταίων ετών ως αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει διαφορετικές γραμμές του προϋπολογισμού, οι οποίες έχουν αυξηθεί. Όμως, φυσικά, εάν ο συνολικός προϋπολογισμός παραμείνει στο ίδιο επίπεδο, τότε αυτό σημαίνει πως αρκετές άλλες γραμμές θα πρέπει να μειωθούν», δήλωσε ο Ρουμάνος Σίγκφριντ Μούρεσαν, μέλος του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Όλες οι εθνικές κυβερνήσεις, καθώς και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρέπει να συμφωνήσουν επί του σχεδίου προτού εγκριθεί. Καθώς σχηματίζονται τα στρατόπεδα, το POLITICO παρουσιάζει ποιοι είναι οι κερδισμένοι — και ποιοι οι χαμένοι — στην αρχική πρόταση.
Αγρότες
Οι αγρότες είναι εξοργισμένοι.
Στον προηγούμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) έλαβε €386,6 δισ. Αυτή τη φορά, έχουν δεσμευτεί μόνο €300 δισ. για τη γεωργία.
Για να γίνει ακόμη χειρότερο, ενώ η ΚΑΠ αποτελούσε ξεχωριστό σκέλος του προϋπολογισμού, τώρα έχει συγχωνευθεί με άλλες πολιτικές σε ένα ενιαίο ταμείο για «Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια Εταιρικής Σχέσης».
Στο πλαίσιο αυτών των σχεδίων, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να δαπανήσουν τουλάχιστον €300 δισ. για τη γεωργία — και μπορούν να δώσουν περισσότερα, αν το επιλέξουν. Όμως οι αγροτικοί φορείς που διαμαρτύρονται έξω από το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή δεν φαίνεται να είναι αισιόδοξοι.
Καπνός
Αν και η πλειοψηφία του προϋπολογισμού θα προέλθει από τις εισφορές των κρατών-μελών, η Επιτροπή πρότεινε και τρεις νέους φόρους, που στοχεύουν στα ηλεκτρονικά απόβλητα, τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα καπνικά προϊόντα, όπως τα τσιγάρα και τα πούρα.
Αυτά τα προϊόντα φορολογούνται σήμερα από τα κράτη-μέλη, που διατηρούν τα έσοδα. Ο στόχος είναι να συγκεντρωθούν €25-30 δισ. ετησίως για την αποπληρωμή του κοινού χρέους της ΕΕ που δημιουργήθηκε για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης μετά την Covid-19.
Οι τιμές των τσιγάρων αναμένεται ήδη να αυξηθούν σε όλη την ΕΕ, στο πλαίσιο της πολυαναμενόμενης αναθεώρησης της Οδηγίας για τη Φορολογία Καπνού. Εκτιμάται ότι η τιμή ενός πακέτου θα αυξηθεί κατά €1 έως €2. Για πρώτη φορά, εναλλακτικά προϊόντα όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και ο θερμαινόμενος καπνός θα υπόκεινται σε ελάχιστο φόρο — αν και χαμηλότερο από αυτόν των παραδοσιακών τσιγάρων.
Φύση και Βιοποικιλότητα
Η βιοποικιλότητα αναμένεται να χάσει τη δική της ξεχωριστή χρηματοδοτική γραμμή στον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς απορροφάται σε έναν ευρύτερο στόχο «κλίματος και περιβάλλοντος», που θα αντιστοιχεί στο 35% του προϋπολογισμού — περίπου €700 δισ.
Προηγουμένως — επιπλέον του στόχου 30% για το κλίμα — το 7,5% των ετήσιων δαπανών προοριζόταν για στόχους βιοποικιλότητας το 2024, με πρόβλεψη να φτάσει το 10% το 2026 και 2027.
Το πρόγραμμα LIFE — η κύρια πηγή χρηματοδότησης για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα — έχει επίσης ενσωματωθεί στα «Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια», καθώς και στο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας των €410 δισ., το οποίο συνενώνει διάφορα υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Ορισμένες ΜΚΟ προειδοποιούν ότι αυτές οι αλλαγές μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια χρηματοδότησης για τη βιοποικιλότητα. Η ΕΕ ήδη αντιμετωπίζει εκτιμώμενο ετήσιο έλλειμμα €37 δισ. για τη χρηματοδότηση της βιοποικιλότητας, σύμφωνα με την ίδια την Επιτροπή.