Πώς ενδεχόμενη απομάκρυνση του 1ου ΤΥΑΔ από τη Λάρισα θέτει σε κίνδυνο την επιχειρησιακή στήριξη των επιθετικών ελικοπτέρων

Οταν τα νερά της κακοκαιρίας «Daniel» κατάπιαν το Στεφανοβίκειο, δεν χάθηκε μόνο μία στρατιωτική βάση. Διαλύθηκε ολόκληρη η επιχειρησιακή ισορροπία της Αεροπορίας Στρατού στον θεσσαλικό χώρο και ευρύτερα. 
Τάγματα και μονάδες διασκορπίστηκαν, υποδομές καταστράφηκαν, πολύτιμο υλικό παρέμεινε επί μήνες βυθισμένο κάτω από τόνους νερού και λάσπης, την ώρα που τα ελικόπτερα Apache και Kiowa Warrior μετακινούνταν άρον άρον προς την 110 Πτέρυγα Μάχης, όπως και τα θρυλικά Huey.

«Συγκροτήματα εξ αποστάσεως»

Η πραγματικότητα είναι πως σήμερα η Αεροπορία Στρατού λειτουργεί με «συγκροτήματα εξ αποστάσεως». Το 1ο και 2ο ΤΕΕΠ (Τάγμα Επιθετικών Ελικοπτέρων) και το 1ο ΤΕΑΣ (Τάγμα Ελικοπτέρων Αεροπορίας Στρατού) επιχειρούν από τη Λάρισα και την 110 ΠΜ (Πτέρυγα Μάχης), το 1ο ΤΥΑΔ (Τάγμα Υποστηρίξεως Αεροδρομίου) έχει εγκατασταθεί
προσωρινά στον Τίρναβο, ενώ οι μονάδες επιμελητείας και οι διοικητικές υποδομές παραμένουν ασταθώς κατανεμημένες στην 1η Στρατιά.

Επί δύο σχεδόν χρόνια δίνεται μάχη για να μείνει το σύστημα όρθιο, με προτάσεις επί προτάσεων για το μέλλον της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού να πέφτουν στο τραπέζι, αλλά προς το παρόν τίποτα να μην έχει κλειδώσει.

Ορισμένες από αυτές χαρακτηρίζονται από έμπειρα στελέχη ως ιδανικές επιχειρησιακά, αν και ενδεχομένως να... σκοντάφτουν στις απαιτήσεις των στελεχών που ενώ είχαν διαμορφώσει τη ζωή τους με βάση την εργασία στο αεροδρόμιο του θεσσαλικού κάμπου, τώρα αρχίζουν να σκέφτονται πως ίσως χρειαστεί να ετοιμάσουν βαλίτσες. Ο αρχηγός ΓΕΣ πάντως, αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης, επισημαίνει συνεχώς πως οι αποφάσεις λαμβάνονται πάντοτε με βάση τις επιχειρησιακές ανάγκες, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν πάντοτε μέριμνα και κατανόηση για το προσωπικό.

Υπάρχουν όμως και προτάσεις που -όπως υποστηρίζουν στελέχη της Αεροπορίας Στρατού- στερούνται συγκεκριμένου πλάνου και θα μπορούσαν να αποκόψουν το επιχειρησιακό «οξυγόνο» των ελικοπτέρων του Στρατού Ξηράς.

Προβληματισμός...
Η υποστήριξη ενός Τάγματος Ελικοπτέρων δεν είναι υπόθεση ρουτίνας. Χρειάζεται ειδικά συνεργεία, ανταλλακτικά, καύσιμα, προσωπικό και συντονισμό. Αυτές οι ανάγκες καλύπτονται σήμερα από το 1ο ΤΥΑΔ που μετά τις πλημμύρες έχει προσωρινά εγκατασταθεί στον Τίρναβο και το στρατόπεδο «Σχοινά». Τα τελευταία 24ωρα ωστόσο η Διεύθυνση Αεροπορίας Στρατού (ΔΑΣ) φέρεται να προωθεί μια πρόταση που δείχνει να διαταράσσει τις ισορροπίες που με τόσο κόπο επιτεύχθηκαν από τα στελέχη της Αεροπορίας Στρατού.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Political», η ΔΑΣ έχει υποβάλει πρόταση προς την ηγεσία του Στρατού Ξηράς για οριστική μεταφορά του 1ου ΤΥΑΔ στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας, μία από τις κεντρικότερες βάσεις της Αεροπορίας Στρατού στη Βόρεια Ελλάδα. Αυτήν τη στιγμή η υποστήριξη του Αεροδρομίου της
Αλεξάνδρειας γίνεται από έναν Λόχο Υποστηρίξεως. Στο πλαίσιο της πρότασης προβλέπεται να παραμείνουν στη Λάρισα προς υποστήριξη του νευραλγικού Τάγματος Επιθετικών Ελικοπτέρων μόνο τρία μικρά κλιμάκια:
• Μια Ομάδα Συντηρήσεως.
• Το Γραφείο Κινήσεως.
• Μια Ομάδα Ανταλλακτικών.

Το ερώτημα που τίθεται ωστόσο είναι αν αυτή η δομή είναι αρκετή για να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία των ελικοπτέρων
Apache και Kiowa, τα οποία παραμένουν επιχειρησιακά κρίσιμα για την άμυνα της χώρας.
Μπορεί να λειτουργήσει ένα ΤΕΕΠ χωρίς ΤΥΑΔ; 
Η απάντηση που δίνουν στρατιωτικές πηγές στην «Political» είναι κατηγορηματική: «Όχι χωρίς ρίσκο». Το ΤΥΑΔ αποτελεί τον ζωτικό επιχειρησιακό βραχίονα των Ταγμάτων Ελικοπτέρων. Είναι αυτό που εξασφαλίζει την καύσιμη ύλη, τα ανταλλακτικά, την ευρύτερη διοικητική μέριμνα και την πλήρη υποστήριξη.
Όπως επισημαίνεται, η μείωση της φυσικής του παρουσίας στη Λάρισα, εκεί όπου βρίσκονται αυτήν τη στιγμή Apache, Kiowa και Huey, ενδέχεται να προκαλέσει καθυστέρηση στην υποστήριξη, μείωση διαθεσιμότητας και επιπλοκές σε αποστολές υψηλής ετοιμότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η απόφαση για περαιτέρω απομάκρυνση του ΤΥΑΔ από τη Θεσσαλία μοιάζει περισσότερο με βήμα πίσω στη σταθεροποίηση παρά με λύση.
Πολλοί εντός της Αεροπορίας Στρατού διατυπώνουν την άποψη ότι η φυσική εγγύτητα υποστήριξης δεν είναι απλώς επιχειρησιακή πολυτέλεια αλλά απόλυτη αναγκαιότητα. Η υποστήριξη από απόσταση, όσο καλά σχεδιασμένη και αν είναι, ενέχει κινδύνους για την άμεση ανταπόκριση, ειδικά σε συνθήκες κρίσης.

Αναγνωρίζεται βεβαίως η πρόθεση του ΓΕΣ και του αρχηγού του, αντιστράτηγου Γεωργίου Κωστίδη, να βρεθεί μια λύση που να διαφυλάσσει την επιχειρησιακή συνέχεια και
να ελαχιστοποιεί την ταλαιπωρία των στελεχών. Μάλιστα, πηγές αναφέρουν ότι εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις, με προσωρινές διαβαθμισμένες μετασταθμεύσεις ή ενίσχυση των κλιμακίων στον Τίρναβο με πρόσθετο προσωπικό. Ωστόσο, καμία από αυτές δεν έχει ακόμα «κλειδώσει» σε πολιτικό ή στρατιωτικό επίπεδο.

Αναγκαιότητα Ανασυγκρότησης
Πέρα από τις βραχυπρόθεσμες λύσεις, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι η Αεροπορία Στρατού χρειάζεται ένα πλήρες σχέδιο ανασυγκρότησης μετά την καταστροφή στο Στεφανοβίκειο. Το σχέδιο αυτό δεν μπορεί να βασίζεται σε πρόχειρες μετακινήσεις μονάδων ή σε λύσεις ανάγκης. Απαιτεί μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, διασφάλιση χρηματοδότησης, αναβάθμιση υποδομών και επιχειρησιακό σχεδιασμό που θα εδράζεται στις γεωγραφικές και λειτουργικές απαιτήσεις.
Η συζήτηση για τη μεταφορά του 1ου ΤΥΑΔ στην Αλεξάνδρεια φέρνει στο φως τις δομικές αδυναμίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Αεροπορία Στρατού μετά την
απώλεια της κύριας βάσης της στο Στεφανοβίκειο. Αν και κατανοητή η ανάγκη οργάνωσης σε σταθερότερες βάσεις, η διατήρηση του ΤΥΑΔ κοντά στα ελικόπτερα που καλείται
να υποστηρίξει αποτελεί για πολλούς όχι επιλογή αλλά επιχειρησιακή υποχρέωση.
Η πρόταση ωστόσο για μεταφορά του Τάγματος Υποστήριξης στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας ανοίγει κρίσιμο ζήτημα επιχειρησιακής συνέχειας και άμεσης ανταπόκρισης.

Bασίλης
Σκουλαράκος
[email protected]

political.gr