Ορατός ο κίνδυνος η γη της Θεσσαλίας να περάσει σε ισχυρά funds αγροδιατροφής

Στον καπιταλισμό ισχύει όσο οπουδήποτε αλλού η ρήση το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό και το γεγονός αυτό το βιώνουν χιλιάδες μικρομεσαίοι επιχειρηματίες στη χώρα.

Oι μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα καλούνται να ανταπεξέλθουν πέρα από τον ανελέητο παγκόσμιο ανταγωνισμό με επιχειρήσεις κολοσσούς που δημιουργούν λόγω του μεγέθους τους οικονομίες κλίμακας, σε ένα περιβάλλον απαιτητικό με την ηλεκτρονική φορολόγηση (λέγε με mydata).

Γράφει ο Γιάννης Κολλάτος

Την ίδια ώρα ωστόσο οι «μεγάλοι παίχτες» τυγχάνουν ιδιότυπης φορολογικής ασυλίας , με τις τριγωνικές συναλλαγές, αλλά και τη φορολόγηση μέσω εξωχώριων (off shore). Σε αυτό το περιβάλλον όπου οι μεγάλοι δημιουργούν συνθήκες ευνοϊκές για τους ίδιους επιβάλλοντας τους όρους στο βωμό της προσέλκυσης επενδύσεων είτε πρόκειται για τη λιανική πώληση όπως τα super market απέναντι στα μπακάλικα της γειτονιάς . Γιατί το «καλάθι της νοικοκυράς» που αφορά τα μάρκετ διαφημίζεται από την κυβέρνηση δημιουργώντας συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού για τα μανάβικα και τα μπακάλικα, τα αρτοποιεία και τα κρεοπωλεία; αναρωτιούνται χιλιάδες μικρομεσαίο μπακάληδες, κρεοπώλες, αρτοποιοί και μανάβηδες.

Είτε πρόκειται για αλυσίδες ένδυσης έναντι μικρών εμπορικών κλπ), είτε ακόμη και για τις ΑΠΕ όπου λαμβάνουν άδειες κατά προτεραιότητα με διαδικασίες fast track, έναντι των μικρών «παραγωγών» , ακόμη πιο δυσμενείς είναι οι συνθήκες που διαμορφώνονται στον πρωτογενή τομέα.

Στο θεσσαλικό κάμπο τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα μετά τις θεομηνίες «Ιανό» και «Daniel» αγρότες εγκαταλείπουν τη γη τους ή τη νοικιάζουν για μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα σε ισχυρούς ενεργειακούς ομίλους, ή στην καλύτερη των περιπτώσεων μη έχοντας διάδοχη κατάσταση αφού τα χωριά ερημώνουν από νέους, την πουλούν στους ελάχιστους εναπομείναντες συναδέλφους του οι οποίοι 8εωρούν ότι θα ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό των διαφόρων funds θα πουλήσουν ακριβότερα.

Τον κίνδυνο να συγκεντρωθεί η γη στα χέρια λίγων και ισχυρών funds που θα αναλάβουν την παραγωγή τροφίμων και στη χώρα μας επεσήμανε και ο καθηγητής Γεωπονικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτρης Μπιλάλης μιλώντας στην εκπομπή «Θεσσαλών Γη». Η αιτία έχει να κάνει αφενός μεν με το Ενιαίο Ταμείο που θα ισχύσει από το 2028 και μετά όπου εκεί θα συμπεριληφθεί και η ΚΑΠ και αφετέρου οι χαμηλές τιμές στα περισσότερα προϊόντα σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος παραγωγής και την έλλειψη εργατών γης.
Όλα αυτά οδηγούν σε γενιά υπερχρεωμένων αγροτών οι οποίοι θα αναγκαστούν να πουλήσουν τη γη τους φθηνά σε funds που θα αναλάβουν την παραγωγή τροφίμων και αυτή η μεταμόρφωση στο αγροτικό μοντέλο της Ευρώπης της Ελλάδας και της Θεσσαλίας βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και μέχρι το 2035 θα έχει συντελεστεί αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα σε επίπεδο χώρας και Ενωμένης Ευρώπης και κυρίως δεν υπάρξουν ισχυροί συνεταιρισμοί ως αντιστάθμισμα κατέληξε ο καθηγητής της Γεωπονικής.

Πολυεθνικές επιχειρούν ήδη να αγοράσουν μεγάλες εκτάσεις μέσω Ελλήνων μεσαζόντων ή θυγατρικών και στη Θεσσαλία μετά τις φυσικές καταστροφές. Άλλωστε η οικονομική πίεση στους μικροκαλλιεργητές (π.χ. υψηλά κόστη παραγωγής, χρέη) οδηγεί στην πώληση γης.
Η ανυπαρξία αυστηρών περιορισμών επίσης σε ξένες επενδύσεις στην αγροτική γη διευκολύνει τη διαδικασία. Ο επόμενος κίνδυνος είναι η πολυδιαφημιζόμενη συμβολαιακή γεωργία Οι πολυεθνικές συνάπτουν συμβόλαια με παραγωγούς που δεσμεύονται να καλλιεργούν συγκεκριμένα προϊόντα με προκαθορισμένους όρους (σπόρους, λιπάσματα, φάρμακα). Οι αγρότες χάνουν την αυτονομία τους και εξαρτώνται απόλυτα από τις εταιρείες. Με τον καιρό, αυτή η «εξάρτηση» μετατρέπεται σε de facto έλεγχο της γης χωρίς επίσημη ιδιοκτησία.

Τέλος η εξαγορά ή συγκέντρωση της γης σε λίγους ισχυρούς μπορεί να επιταχυνθεί με την είσοδο πολυεθνικών στον τομέα νερού και άρδευσης Η ιδιωτικοποίηση υδάτινων πόρων σημαίνει ότι ο έλεγχος του νερού, βασικού αγαθού για τον κάμπο, περνά σε εταιρείες. Χωρίς πρόσβαση σε φθηνό νερό, οι μικροκαλλιεργητές δεν μπορούν να συνεχίσουν και άρα αναγκάζονται να πουλήσουν τη γη τους. Όλα τα παραπάνω που μοιάζουν με εφιάλτη θα μπορούσαν να μη συμβούν αν οι αγρότες συνενώνονταν και δημιουργούσαν ισχυρά συνεταιριστικά σχήματα και αν η πολιτεία είχε φροντίσει εδώ και δεκαετίες να κατασκευάσει τα απαραίτητα αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα στον κάμπο της Θεσσαλίας.
Εξάλλου το μοντέλο της βιομηχανοποιημένης γεωργίας δεν ταιριάζει στο πρότυπο της μεσογειακής διατροφής που θέλουμε να λανσάρουμε ως χώρα και ως Θεσσαλία με τα ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντα όπου το διαφορετικό και ποιοτικό υπερισχύει του μαζικά παραγόμενου….