Συστάσεις της επιστημονικής επιτροπής για τη διαχείριση της έλλειψης αρδευτικού νερού στη Θεσσαλία

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΗ  ΜΕΤΡΩΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ 

Η ανορθόδοξη διαχείριση της άρδευσης σε συνδυασμό με την έντονη κλιματική μεταβλητότητα  και τα επαναλαμβανόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα οδήγησαν σε ανεπάρκεια της διαθεσιμότητας του νερού στη Θεσσαλική λεκάνη. Ιδιαίτερα το βαμβάκι, μία δυναμική καλλιέργεια με τις μικρότερες απαιτήσεις σε νερό άρδευσης (350-400 mm ετησίως), έχει υποστεί την μεγαλύτερη πίεση με την  έκτασή της να τείνει να εξαφανιστεί στην Ανατολική Θεσσαλική πεδιάδα της Λάρισας.
Στο πλαίσιο ενός άμεσου σχεδίου αντιμετώπισης της κατάστασης και ειδικά κατά την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο προτείνουμε:
1.    Χαρτογράφηση στη ζώνη καλλιέργειας της υφιστάμενης κατάστασης του αρδευτικού εξοπλισμού άρδευσης  ώστε να ληφθούν άμεσα μέτρα ανά περίπτωση.
 
2.    Επιλογή ποικιλιών υψηλής πρωιμότητας ενώ συγχρόνως να επιδεικνύουν ιδιαίτερη ανεκτικότητα στην ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες. Ειδικά,  οι πρώιμες ποικιλίες χαρακτηρίζονται από: γρήγορη αρχική ανάπτυξη, πρώιμη έναρξη καρποφορίας, μεγαλύτερη αξιοποίηση των  λιπασμάτων και του νερού των ανοιξιάτικων βροχοπτώσεων ή της άρδευσης, μείωση των ζημιών από εντομολογικές προσβολές, πρώιμη συγκομιδή και είναι κατάλληλες για επανασπορές. 
Επιλογή βαθύρριζων  μεσοπρώιμων ποικιλιών, με προϋπόθεση την  ορθή  διαχείριση του χρόνου εφαρμογής  και της δόσης των ρυθμιστών ανάπτυξης για να επιταχυνθεί η ωρίμανση.

3.    Οδηγίες για αντικατάσταση του καταιονισμού  με στάγδην άρδευση,  και σε ποσότητα νερού έως 350 – 400 mm, λαμβάνοντας  υπόψη ότι το βαμβάκι μπορεί να ανταπεξέλθει σε μειωμένη άρδευση, με την προϋπόθεση της οικονομικής  ενίσχυσης των παραγωγών, ώστε να επενδύσουν στην αλλαγή του συστήματος.
Κατά τη αλλαγή του συστήματος, η πρώτη άρδευση υποβοήθησης του φυτρώματος  θα μπορεί να γίνει με καταιονισμό έως να εφοδιαστούν  το  στάγδην σύστημα για τις υπόλοιπες αρδεύσεις.  
Προτείνεται προκήρυξη προγράμματος στάγδην άρδευσης στην ήδη υπάρχουσα παρέμβαση της ΚΑΠ με υψηλό ποσοστό ενίσχυσης.

4.    Πρόταση για μείωση του προγραμματισμένου αριθμού  αρδεύσεων κατά έναν ή  το πολύ δύο, ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες και τις ανάγκες της καλλιέργειας.  Η καλλιέργεια δεν θα πρέπει να καταπονηθεί στο κρίσιμο στάδιο της ανθοφορίας/ καρποφορίας και ιδιαίτερα κατά το άνοιγμα των πρώτων καρυδιών
Η Επιτροπή έχει ήδη επεξεργαστεί επιπλέον μέτρα, μεσο/μακροπρόθεσμης διάρκειας εξοικονόμησης του αρδευτικού νερού,  στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης της θεσσαλικής γεωργίας.

Η Επιτροπή

Νικόλαος Δέρκας, Καθηγητής ΓΠΑ, Πρόεδρος ΟΔΥΘ
Νικόλαος Δαναλάτος, Καθηγητής Γεωργίας και Οικολογίας Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας  Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Εισηγητής
Γαρυφαλιά Οικονόμου, Καθηγήτρια Γεωργίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Εισηγήτρια
Δημήτριος Σταυρίδης, Γενικός Διευθυντής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Περιφέρειας Θεσσαλίας
Δημήτριος Σοφολόγης, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Γεωπόνων (ΠΟΣΓ) 
Δημήτριος Ντογκούλης, Πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ Kεντρικής Ελλάδας