Φυματίωση: Γιατί χτυπά καμπανάκι ο ΕΟΔΥ - Αυξάνονται τα περιστατικά θανάτου - Τι σημαίνει ότι έχω μολυνθεί

 Η φυματίωση είναι νόσημα που προκαλείται από ένα μικρόβιο που λέγεται μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης και το οποίο μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε όργανο του σώματος, αλλά συνήθως τους πνεύμονες.

Έπειτα από δύο δεκαετίες ύφεσης, ο αριθμός των νεκρών από φυματίωση ανεβαίνει ξανά στην Ευρώπη σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Είναι η πρώτη φορά σε 20 χρόνια που η πτωτική τάση αντιστρέφεται, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, που σημειώνει πως ο αριθμός των θανάτων αυξάνεται, εξαιτίας της χαλάρωσης των διαγνώσεων στη διάρκεια των λοκντάουν που είχαν επιβληθεί εξαιτίας της Covid-19, καθώς και εξαιτίας της εξάπλωσης μιας φυματίωσης ανθεκτικής σε ένα αντιβιοτικό που συνταγογραφείται κατά της νόσου.

Και ο ΕΟΔΥ χτύπησε καμπανάκι κινδύνου, τονίζοντας πως καταγράφεται νέα αυξητική τάση παρουσιάζει διεθνώς, με τη φυματίωση να εξελίσσεται σε μείζον παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας. Στην Ελλάδα, ειδικότερα, προ της πανδημίας του κορονοϊού (2004-2019), με βάση το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων, δηλώνονταν ετησίως κατά μέσο όρο 570 περιπτώσεις ενεργού φυματίωσης, με υπολογιζόμενη μέση επίπτωση 5,2 περιπτώσεις ανά 100.000 πληθυσμού, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Ωστόσο, λόγω της σημαντικής υποδήλωσης, η πραγματική επίπτωση της φυματίωσης στην Ελλάδα υπολογίζεται μεγαλύτερη.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα τελευταία έτη έχει παρατηρηθεί αύξηση του αριθμού των περιστατικών φυματίωσης σε ασθενείς που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και ποσοστά απομόνωσης πολυανθεκτικών στελεχών του μυκοβακτηριδίου της φυματίωσης. Την περίοδο της πανδημίας εντούτοις υπήρχε σημαντική υποδιάγνωση, όπως εξηγούν, εξαιτίας των δυσκολιών πρόσβασης σε μονάδες υγείας. Σημειώνουν δε πως η αυξητική τάση αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο.

Πώς μεταδίδεται η φυματίωση;

Μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο, με την εισπνοή σταγονιδίων που περιέχουν μυκοβακτηρίδια. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, τα άτομα με πνευμονική φυματίωση αποβάλλουν πολύ μικρά τέτοια σταγονίδια με τον βήχα, το φτάρνισμα και τη δυνατή ομιλία. Τα άτομα αυτά μεταδίδουν συνήθως τη νόσο στους ανθρώπους που είναι σε επαφή μαζί τους αρκετές ώρες κάθε μέρα. Τα κλασικά συμπτώματα ενεργού λοίμωξης από φυματίωση είναι ο χρόνιος βήχας με ίχνη αίματος στα πτύελα, ο πυρετός, η νυχτερινή εφίδρωση και η απώλεια βάρους.

Τι σημαίνει ότι έχω μολυνθεί;

Οι περισσότεροι άνθρωποι που εισπνέουν τα μυκοβακτηρίδια μολύνονται, αλλά ο οργανισμός έχει την ικανότητα να αμυνθεί και να σταματήσει την ανάπτυξή τους. Με αυτό τον τρόπο τα μυκοβακτηρίδια γίνονται ανενεργά, αλλά παραμένουν στον οργανισμό και μπορεί να γίνουν ενεργά αργότερα. Πολλοί άνθρωποι που έχουν μολυνθεί δεν αναπτύσσουν ποτέ φυματίωση, άλλοι όμως και ιδιαίτερα αυτοί που το αμυντικό τους σύστημα είναι εξασθενημένο μπορεί να αναπτύξουν φυματίωση κάποια στιγμή στο μέλλον. Αυτοί που μολύνονται δεν αισθάνονται άρρωστοι, δεν έχουν συμπτώματα, δεν μεταδίδουν τη νόσο και συνήθως έχουν θετική δερμοαντίδραση Mantoux. Τα άτομα αυτά λέμε ότι έχουν "λανθάνουσα φυματική λοίμωξη".

Μόλυνση με το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης δεν σημαίνει και νόσηση από αυτό.

Τι σημαίνει ότι έχω φυματίωση;

Τα μυκοβακτηρίδια της φυματίωσης γίνονται ενεργά αν το αμυντικό σύστημα δεν μπορεί να σταματήσει την ανάπτυξή τους. Τα ενεργά μυκοβακτηρίδια πολλαπλασιάζονται μέσα στον οργανισμό και προκαλούν νόσο. Μερικοί άνθρωποι αρρωσταίνουν σχεδόν αμέσως μετά την μόλυνση, άλλοι όμως μπορεί να αρρωστήσουν αργότερα, όταν για κάποιο λόγο εξασθενήσει το αμυντικό τους σύστημα. Περισσότερο ευαίσθητα είναι τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι, καθώς επίσης άτομα με διαβήτη, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, λευχαιμία ή λεμφώματα, άτομα με εθισμό στο αλκοόλ ή σε τοξικές ουσίες. Επίσης άτομα που παίρνουν κορτικοστεροειδή ή ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, που είναι φορείς του ΗIV, καθώς και άτομα που δεν σιτίζονται καλά.

Πώς μπορώ να ελέγξω αν έχω μολυνθεί;

Η εξέταση Mantoux είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να δούμε αν κάποιος έχει μολυνθεί από το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Είναι ένα δερματικό τεστ που βασίζεται στην ενδοδερμική ένεση μικρής ποσότητας φυματινικής πρωτεΐνης και η αντίδραση στο τεστ διαβάζεται μετά από 2-3 ημέρες.

Η φυματίωση σχεδόν πάντα μπορεί να θεραπευτεί, πρέπει όμως να λαμβάνονται περισσότερα από ένα φάρμακα και για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό συμβαίνει γιατί ο αριθμός των μικροβίων που πρέπει να σκοτωθεί είναι μεγάλος αλλά και για να αποφευχθεί η ανάπτυξη στελεχών του μυκοβακτηριδίου που είναι ανθεκτικά σε κάποιο ή κάποια φάρμακα. 

thetoc.gr