Παπαδάμου καθηγητής Π.Θ. για τραπεζικό κραχ: Δύσκολα για όσους είναι δανεισμένοι αυτή την περίοδο (video)

Για το ενδεχόμενο παγκόσμιου τραπεζικού κραχ από την κατάρρευση της Silicon Valley Bank μίλησε στο "Μαγκαζίνο της Θεσσαλίας" ο καθηγητής Τραπεζικής και νομισματικής Οικονομικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Στέφανος Παπαδάμου, ο οποίος τόνισε ότι η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (η FED) έχει δικλείδες ασφαλείας και κατέθεσε σχέδιο διάσωσης που προστατεύει τους καταθέτες μέχρι του ποσού των 250 χιλιάδων δολαρίων, ωστόσο τόνισε ότι υπάρχει εύλογη ανησυχία στις παγκόσμιες αγορές. Το πρόβλημα κατά τον κ. Παπαδάμου δημιουργήθηκε από την απότομη αύξηση των επιτοκίων από τη FED στην προσπάθειά της να τιθασεύσει το πληθωρισμό και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να καταγράψουν ζημιές τα ομόλογα και να αρχίσουν οι ρευστοποιήσεις και εξ αυτού το bank run από πανικόβλητους καταθέτες και επενδυτές.

Ο κ. Παπαδάμου εξήγησε ότι η  Silicon Valley Bank είναι μία μικρή περιφερειακή τράπεζα στην Αμερική, η οποία είχε περιουσιακά στοιχεία της τάξης των 210 δις δολαρίων. Σκεφτείτε τη Morgan Stanley  η οποία έχει ενεργητικό 3, 31 τρις δολάρια. Το πρόβλημα έχει δημιουργηθεί από τη στιγμή που η κεντρική τράπεζα της Αμερικής πολύ γρήγορα ανέβασε τα επιτόκια προκειμένου να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό σε σύντομο χρονικό διάστημα από το 0% που ήταν το επιτόκιο  πέρασε στο 4,5%.

«Αυτό έχει μία αρνητική συνέπεια στις τιμές των ομολόγων, δηλαδή οι αξίες των ομολόγων έχουν αντίστροφη σχέση με τα επιτόκια. Όταν τα επιτόκια ανεβαίνουν, οι τιμές των ομολόγων πέφτουν. Οπότε, εάν κάποιος χρειαστεί χρήματα και χρειάζεται να πουλήσει τα ομόλογα μπορεί να βρεθεί σε δύσκολη κατάσταση και να τα πουλήσει σε πολύ χαμηλή τιμή. Κάτι τέτοιο συνέβη και με αυτή την τράπεζα. Αναγκάστηκε να ρευστοποιήσει ομόλογα γιατί χρειάστηκε ρευστότητα και τα ρευστοποίησε πιο χαμηλά. Πούλησε 21 δις κι έγραψε μια ζημιά 2 δις από αυτή την πώληση. Στη συνέχεια βγήκε να κάνει μία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου για να βρει αυτά τα 2 δις, η αύξηση δεν πήγε καλά οπότε προχώρησε σε πώληση μετοχικών τίτλων της εταιρείας, κάτι που δημιούργησε έναν πανικό κι έχασε σε μία ημέρα 60% της αξίας κι ένα άλλο 60% την επόμενη ημέρα και μετά έκλεισε η διαπραγμάτευση από το Χρηματιστήριο της μετοχικής αξίας της εταιρείας», επεσήμανε ο ίδιος.

Τόνισε πως οι επικίνδυνες αυτές κινήσεις με την αύξηση των επιτοκίων σε σύντομο χρόνο και κατά αρκετές ποσοστιαίες μονάδες πρέπει να σταματήσουν και τα επιτόκια να ανέβουν με πιο σταθερές κινήσεις. Το λάθος της εν λόγω τράπεζας που την έφερε σε αυτή την κατάσταση, ήταν, σύμφωνα με τον κ. Παπαδάμου, ότι δεν  έκανε καλούς υπολογισμούς ως προς τις ανάγκες ρευστότητας.

Η διάχυση του προβλήματος εξαρτάται από την Κεντρική Τράπεζα της Αμερικής

Ακούγοντας την είδηση αυτή, της πτώχευσης της Silicon Valley Bank, πολλοί ανέσυραν μνήμες του παρελθόντος. Ο Καθηγητής του ΠΘ, εξήγησε πως η οικονομία που ζούμε είναι παγκοσμιοποιημένη και μπορεί να υπάρχουν διασυνδέσεις. Ωστόσο σημείωσε ότι το πόσο αυτή η επίδραση θα διαχυθεί στον υπόλοιπο κόσμο εξαρτάται από τον τρόπο που θα διαχειριστεί η κεντρική τράπεζα της Αμερικής, η οποία βγήκε και είπε ότι εγγυάται των καταθέσεων μέχρι 250.000 δολάρια. «Αυτό σημαίνει ότι για καταθέτες με πάνω από 250.000 δολάρια υπάρχει θέμα, θα πρέπει να γίνει εκκαθάριση της τράπεζας και να δούμε τι θα πάρουν τελικά, εκτός εάν στο ενδιάμεσο αγοραστεί από κάποιον άλλο, αλλά είναι δύσκολο», ανέφερε.

Σε ότι αφορά στην Ελλάδα  και στις επιπτώσεις, στην αύξηση των επιτοκίων, ο κ. Παπαδάμου ανέφερε πως τα πράγματα δεν είναι τόσο αρνητικά, όσο φαίνονται.

«Ο πληθωρισμός που βλέπουμε στην Ευρώπη με τον πληθωρισμό που βλέπουμε στην Αμερική, δεν είναι το ίδιο πράγμα. Ο πληθωρισμός μπορεί να είναι πληθωρισμός ζήτησης ή κόστους, επειδή αυξήθηκε το κόστος παραγωγής, επειδή αυξήθηκε το ενεργειακό κόστος μπορεί να οδηγήσει σε μια άνοδο των τιμών λόγω  μειωμένης προσφοράς. Στην Αμερική είναι περισσότερο μέσα από τη ζήτηση και η ζήτηση μειώνεται όταν ανεβάζεις τα επιτόκια. Σωστά δηλαδή ανεβαίνουν τα επιτόκια, το λάθος είναι ότι ανεβαίνουν πολύ σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ήθελε δηλαδή πιο μικρές και σταδιακές κινήσεις», επεσήμανε ο ίδιος και συνέχισε ότι η Ελλάδα θα ακολουθήσει την Ευρωζώνη, καθώς δεν είναι μόνη της, δεν είναι ανεξάρτητη.

«Η πρόβλεψη είναι ότι μέχρι τέλους του έτους, το βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα πάει στο 4% και κατ’ επέκταση θα ανέβουν όλα τα επιτόκια και τα στεγαστικά και τα καταναλωτικά. Αυτό θα έχει φυσικά μια πίεση στο σύστημα. Αλλά το σύστημα δεν έχει τον δανεισμό που είχε το 2008 ή το 2010, είναι πολύ πιο μικρή η μόχλευση. Οπότε οι αρνητικές επιδράσεις θα υπάρξουν, αλλά δεν θα είναι τόσο μεγάλες», εξήγησε.

Βέβαια, ο Καθηγητής συμβούλευσε και τον κόσμο να είναι  προσεκτικός και να μην εκτίθεται σε νέους δανεισμούς σε ένα περιβάλλον ανοδικό για τα επιτόκια και να μην λαμβάνει δάνεια, όπως γίνονταν παλιά για να πάρει 100% της αξίας των ακινήτων και βρίσκονταν άνθρωποι με μεζονέτες και 300.000 ευρώ δάνειο, που μετά δεν μπορούσαν να το εξυπηρετήσουν γιατί απολύθηκαν ή χάθηκαν οι δουλειές τους ή δεν πήγαν καλά, όπως είπε χαρακτηριστικά.

Σημείωσε ότι αυτό που πρέπει να κάνει ο επενδυτής είναι διασπορά του χαρτοφυλακίου, δηλαδή να έχει και μετοχές και ομόλογα και ακίνητα και ρευστό.

Πως επηρεάζεται η Ελλάδα

Το μεγάλο πρόβλημα για την Ελλάδα έχει να κάνει με τους δανειολήπτες, τόσο τα νοικοκυριά, όσο και τις επιχειρήσεις καθώς αναμένεται νέα αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ μέσα στο Μάρτιο και αυτό θα οδηγήσει σε νέες επισφάλειες και τις ελληνικές τράπεζες. Για το λόγο αυτό είναι σώφρων κάποιος να μη δανείζεται παραπάνω από όσο αντέχει, σημείωσε. Στη χειρότερη μοίρα όλων βέβαια είναι όσοι έχουν δανειστεί σε ελβετικό φράγκο, κατέληξε, καθώς το νόμισμα αυτό τα τελευταία χρόνια έχει ανέβει κατά 80% σε σχέση με το ευρώ, ενώ δεν απέκλεισε προβλήματα και σε ευρωπαϊκές τράπεζες ιδίως αγγλικές, αλλά και ελβετικές  πράγμα που είδαμε σήμερα με την ελεύθερη πτώση της Credit Swiss