«Φυσικές» οι καταστροφές, πολιτικές οι ευθύνες και … «πάμε για άλλα»

Τον Οκτώβριο (13η) κάθε χρόνου εορτάζεται η Διεθνής ημέρα μείωσης των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές.

Στην περιοχή μας η ημέρα αυτή άφησε πολύ πικρή γεύση στα χείλη των Θεσσαλών και ιδιαίτερα σε εκείνους που υπέστησαν τις συνέπειες από τις καταστροφικές πλημμύρες πριν λίγες εβδομάδες.

Και ενώ οι πληγέντες αγωνιούν για τις αποζημιώσεις και το μέλλον τους, οι αρμόδιοι επιδίδονται κυρίως σε προσπάθεια απόκρουσης των ευθυνών τους και, δυστυχώς, ελάχιστα ασχολούνται με την απομάκρυνση των νέων κινδύνων, που είναι βέβαιο ότι θα παρουσιαστούν ξανά σε πολλά και διαφορετικά ανοικτά μέτωπα.

Επικεντρώνουμε σε ένα από τα μέτωπα αυτά και συγκεκριμένα στα εργοτάξια του ημιτελούς φράγματος Συκιάς επί του Άνω Αχελώου και της σήραγγας μεταφοράς.

Ως γνωστόν, το φράγμα Συκιάς σχεδιάστηκε για την δημιουργία ταμιευτήρα, του οποίου τα νερά θα μεταφέρονται στην περιοχή Μουζακίου και από εκεί στον θεσσαλικό κάμπο για πολλαπλούς σκοπούς, δηλαδή για την αξιοποίηση τους σε περίπτωση παρατεταμένης ξηρασίας (πρόβλημα ασφάλειας), για επανατροφοδότηση των ελλειμάτων στους υπόγειους υδροφορείς (αποκατάσταση οικολογικής ισορροπίας) και φυσικά για παραγωγή ενέργειας και αρδεύσεις.

Οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν περιλαμβάνουν δύο προφράγματα ύψους 45 μ. επί των ποταμών Αχελώου και Κουμπουργιανίτη, τον σχεδόν ολοκληρωμένο εκχειλιστή από οπλισμένο σκυρόδεμα, τις εκσκαφές θεμελίων κ.α. Οι εργασίες διακόπηκαν το 2009.

Μια επιτροπή ειδικών (Ελλήνων και ξένων από την ΕΕ) το 2010, λόγω της εγκατάλειψης των εργοταξίων, πρότεινε σειρά μέτρων προς αποφυγή καταστροφών σε περίπτωση πλημμύρας. Ουδείς ασχολήθηκε με τα πορίσματα της επιτροπής αυτής.

Τον Μάρτιο του 2019 παραδόθηκε στο Υπουργείο Υποδομών η νέα έκθεση εμπειρογνωμόνων, την οποία είχε παραγγείλει ο Υπουργός κ. Χρ. Σπίρτζης. Ναι, πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο που το 2015 στη Βουλή δήλωνε ότι θα προχωρήσουν τα έργα Αχελώου, (δες εδώ {1} τον σχετικό σύνδεσμο με την απάντηση), αλλά μόλις ... το 2019 άρχισε να αναζητά τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα εγκαταλειμμένα εργοτάξια !

Η νέα επιτροπή αποφάνθηκε ότι υπάρχει «..αύξηση της πιθανότητας αστοχιών που θα έχουν καταστροφικές συνέπειες στην κοιλάδα Αχελώου..» και ειδικότερα «..σε περίπτωση αστοχίας/θραύσης των προφραγμάτων, πέραν της μεγάλης οικονομικής ζημίας….θα προκληθεί ανεξέλεγκτη πλημμύρα με …συνέπειες….την καταστροφή γεφυρών… Αυλακίου, Τέμπλας…. κτισμάτων εκατέρωθεν και πλησίον της κοίτης, μερικά παλιά ιστορικής αξίας και άλλα σύγχρονα..». Επίσης αναμένονται «…καταστροφές στο μικρό υδροηλεκτρικό φράγμα Δαφνοζωνάρας (σ.σ. έργο εν λειτουργία)..». Καταλήγουν δε λέγοντας ότι «..η απόφαση για την τύχη του φράγματος (σ.σ. Συκιάς) θα πρέπει να ληφθεί αμέσως» !

Ανάλογες επισημάνσεις έγιναν από τους εμπειρογνώμονες και για τους κινδύνους κατάρρευσης των εσωτερικών τοιχωμάτων της πλήρως διανοιγμένης σήραγγας μεταφοράς των 17,8 χιλιομέτρων που εκβάλλει στην Δρακότρυπα, πάνω από το Μουζάκι και που θα μεταφέρει τα νερά της Συκιάς προς το θεσσαλικό κάμπο. Σημειώνεται πως τα προκατασκευασμένα στοιχεία επένδυσης της εσωτερικής διατομής της σήραγγας βρίσκονται επί χρόνια αραδιασμένα έξω στο εργοτάξιο και δεν τα τοποθετούν (λόγω της αναστολής των εργασιών), παρότι οι κίνδυνοι καταρρεύσεων και καταστροφών είναι προφανείς.

Όσα περιγράψαμε συνιστούν αναμφισβήτητα μια κατάσταση συναγερμού στην περιοχή του Άνω Αχελώου. Παρόλα αυτά, ο κ. Σπιρτζης το μόνο που έκανε (για «ξεκάρφωμα» ;) ήταν να εγκρίνει ένα ποσό ύψους 2 εκατ. ευρώ (!) για εργασίες «συντήρησης» στα απειλούμενα με κατάρρευση έργα, το οποίο αποχωρώντας «παρέδωσε» στον νέο Υπουργό της ΝΔ. Κανείς τους όμως δεν έλαβε υπόψη του ότι η τελική απόφαση του ΣτΕ (αριθμ. 26/2014), από την ημέρα της έκδοσης της, έθεσε τέλος στην αναστολή (διακοπή) εργασιών που το δικαστήριο είχε επιβάλλει από το 2009 (ίσχυε μόνο έως ότου εκδοθεί η τελική απόφαση).

Συνεπώς, από τον Γενάρη του 2014 δεν υπάρχει εμπόδιο στην συνέχιση των έργων, αρκεί το αρμόδιο Υπουργείο να τηρούσε τους όρους που έθετε η απόφαση αυτή.

Πράγματι, από τον Σεπτέμβριο του 2014 έπαψε να υπάρχει το βασικό εμπόδιο που είχε εντοπίσει το ΣτΕ, δεδομένου ότι εκδόθηκε η Υπουργική απόφαση έγκρισης των Σχεδίων διαχείρισης Υδάτων (με βάση την Οδηγία 60/2000 της ΕΕ), την οποία, όλες οι Κυβερνήσεις μετά το 2000 ανεύθυνα καθυστερούσαν να εφαρμόσουν ! Ας σημειωθεί ότι αυτή η Υπουργική απόφαση τεκμηρίωνε την ανάγκη μερικής μεταφοράς υδάτων από τον Αχελώο, περιόριζε όμως τον όγκο μεταφοράς (στα 250 εκατ. κ.μ. νερού), ακυρώνοντας το παλιό σχέδιο στο οποίο αντιδρούσε το ΣτΕ (600 εκατ. κ.μ.).

Επίσης, με την απόφαση 26/2014 του ΣτΕ, άνοιξε ο δρόμος για την επίλυση και άλλων επί μέρους θεμάτων (όπως π.χ. να μην κατακλύζεται από τα νερά της λίμνης Συκιάς η Μονή Μυροφύλλου κ.α).

Και τώρα που βρισκόμαστε ; Η γενική εικόνα είναι ότι όσο ανεύθυνα και αντιφατικά κινήθηκε επί πέντε χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ με Υπουργό τον κ. Χρ. Σπιρτζη, άλλο τόσο το ίδιο πράττει σήμερα και η ΝΔ μέσω του Υπουργού της κ. Κ. Καραμανλή. Στις σημερινές συνθήκες ο Υπουργός Υποδομών κάλλιστα θα μπορούσε (εάν το ήθελε) να αξιοποιήσει την συγκυρία, επικαλούμενος λόγους ανωτέρας βίας (ήδη τους περιγράψαμε) και δημοσίου συμφέροντος και να επανεκκινήσει, με διαδικασίες επείγοντος, την ολοκλήρωση των έργων. Αυτός όμως, όχι μόνο δεν προχωρά σε κάτι τέτοιο, αλλά, ακόμη και τα «ψίχουλα» για συντήρηση που βρήκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, καθυστερεί επί τόσους μήνες να τα αξιοποιήσει! (σημ.: το τελευταίο διάστημα ο κ. Κ. Καραμανλής προσπαθεί να κοροϊδέψει τους Θεσσαλούς με δηλώσεις, με φωτογραφίες με τοπικούς βουλευτές κλπ., ότι δήθεν κάτι κινείται στην υπόθεση Αχελώου με τις (αναμενόμενες) εργασίες συντήρησης.

Προφανώς η εικόνα της απολυτής στασιμότητας δεν αλλάζει και με αυτά τα «τρυκ» κανέναν δεν πρόκειται να ξεγελάσουν.

Με όλα όσα συμβαίνουν, θα περιμέναμε την απαίτηση επανεκκίνησης των έργων Συκιάς και σήραγγας να την προβάλλουν οι τοπικοί μας εκπρόσωποι (Περιφερειάρχης, Προέδρος ΠΕΔ, Δήμαρχοι κλπ), οι βουλευτές όλων των κομμάτων (σημ. επί 15 μήνες διακυβέρνησης Μητσοτάκη ουδεμία συζήτηση προκλήθηκε στη Βουλή για τα έργα Αχελώου) και κυρίως οι βουλευτές της ΝΔ, που κάθε τόσο και λιγάκι τους βλέπουμε να φωτογραφίζονται προνομιακά στο γραφείο του κ. Κ. Καραμανλή, με διάφορες αφορμές ή τοπικά αιτήματα.

Άραγε, ποιοι από αυτούς, σε ποιο βαθμό και με ποια μέσα άσκησαν δημόσια ισχυρή πίεση στην Κυβέρνηση να πράξει το αυτονόητο ; Πως αντέδρασαν στην μη πραγματοποίηση των υποσχέσεων του κ. Μητσοτάκη για τα έργα αυτά ;

Η απάντηση είναι απλή. Όλοι οι προαναφερθέντες, πέρα από τα λόγια και «ξεχνώντας» πόσο σκληρά ασκήσαν την κριτική τους ώστε να ανατραπεί ο ΣΥΡΙΖΑ, τώρα απροκάλυπτα αποδέχονται και αντικειμενικά στηρίζουν την πολιτική απραξίας και στασιμότητας που τους επιβάλλουν ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Καραμανλής, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζουν να «ταΐζουν» κατά καιρούς τις ελπίδες των Θεσσαλών με κάποιες «ξαναζεσταμένες» δηλώσεις και προσπερνάνε, χωρίς να νοιάζονται, τις καταστροφικές επιπτώσεις που αναμένονται σε περίπτωση ισχυρής πλημμύρας στον Αχελώο.

Όταν όμως ξαναζήσουμε τα έντονα φαινόμενα και τις καταστροφές (όπως πχ συνέβη το 2015 στον γειτονικό Άραχθο επί πρωθυπουργίας Τσίπρα ο οποίος επισκέφθηκε προσωπικά την περιοχή που επλήγη), τότε θα φροντίσουν, και οι σημερινοί κυβερνώντες και αρμόδιοι, για μια ακόμη φορά, να ονομάσουν τα φαινόμενα «θεομηνίες» ή πλημμύρες «χιλιετίας», θα καλέσουν και αυτοί τον πρωθυπουργό «τους» για αυτοψία στον τόπο των καταστροφών και θα επιδοθούν σε τεχνητές αντιπαραθέσεις για το ποιος φταίει περισσότερο που θα έχουν καταστραφεί τα ημιτελή έργα στον Αχελώο, κάτι που σίγουρα ορισμένοι προσεύχονται να συμβεί !

Άντε λοιπόν, εις αναμονή των νέων πλημμυρών (και όχι μόνο στον Αχελώο), οι «λίγοι» που πιέζουν και οι «πολλοί» που βολεύονται και εφησυχάζουν, όλοι μαζί, ας ευχηθούμε «ο Θεός να βάλλει το χέρι του» !

ypethe.gr