«Ντιμπέιτ» στη Λάρισα για το μέλλον ιστορικών κτιρίων – Σχεδιάζεται η κατεδάφισή τους

Από το 1986

Η απαλλοτρίωση και κατεδάφιση των τριών οικοδομικών τετραγώνων που βρίσκονται μπροστά από το αρχαίο θέατρο της Λάρισας είναι μια παλαιά σκέψη – ήδη από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Λάρισας του 1986 τα τρία οικοδομικά τετράγωνα είχαν χαρακτηρισθεί κοινόχρηστοι χώροι. Τελικώς προχώρησε η απαλλοτρίωση μόνο του μεσαίου από αυτά: του μακρόστενου οικοδομικού τετραγώνου που βρίσκεται ανάμεσα στις οδούς Απόλλωνος και Παπαναστασίου. Σύμφωνα με πηγές του Πράσινου Ταμείου, ο δήμος εντάχθηκε στο πρόγραμμα δημιουργίας νέων κοινόχρηστων χώρων το 2015. Μέχρι στιγμής έχει λάβει 3 εκατ. ευρώ για την απαλλοτρίωση κτιρίων, ενώ έχουν δεσμευθεί για τον ίδιο σκοπό ακόμη 1,8 εκατ. ευρώ. Η κατεδάφιση των πρώτων κτιρίων πρόκειται να ξεκινήσει τις επόμενες ημέρες, καθώς ειδοποιήθηκαν οι ιδιοκτήτες των παρα-κείμενων καταστημάτων.

Με αφορμή αυτή την εξέλιξη, τόσο η οργάνωση Monumenta όσο και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Λάρισας απευθύνθηκαν στο υπουργείο Πολιτισμού ζητώντας του να παρέμβει. «Ζητήσαμε από το ΥΠΠΟ να κηρύξει διατηρητέα τα κτίρια, πλην ενός που είναι νεότερο. Θέλω να πιστεύω ότι θα επιδείξει μεγάλη ευαισθησία, καθώς πρόκειται για ένα πολύ ωραίο σύνολο», λέει η αρχαιολόγος Ειρήνη Γρατσία, συντονίστρια της Monumenta. «Γιατί να σωθούν αυτά τα άσημα κτίρια; Γιατί δεν έχει μείνει τίποτα από το ιστορικό κέντρο της Λάρισας. Είναι η πόλη με τα λιγότερα σωζόμενα κτίρια του 19ου και του 20ού αιώνα. Με δεδομένο ότι τα κτίρια έχουν απαλλοτριωθεί, θα μπορούσαν να αναστηλωθούν και να ενταχθούν στη χρήση του θεάτρου ή να λάβουν μια πολιτιστική χρήση από τον δήμο. Πολλοί επιστήμονες έχουν παραθέσει εξαιρετικά επιχειρήματα για τη διάσωσή τους. Τα ζητήματα αυτά είναι λυμένα από την εποχή που απαλλοτριώθηκε η Πλάκα για να κατεδαφιστεί και τελικά αποφασίστηκε να διασωθεί».

Οι αρχιτέκτονες της Λάρισας έχουν καταθέσει πρόταση για την επαναχρησιμοποίησή τους. «Είναι ευκαιρία να δημιουργηθεί στα κτίρια αυτά ένα μουσείο για το αρχαίο θέατρο και την ιστορία της ανασκαφής. Το αρχαιολογικό μουσείο της Λάρισας είναι εκτός της πόλης, ενώ φιλοξενεί ελάχιστα ευρήματα από το θέατρο. Θα μπορούσε όλο αυτό να αποτελέσει μια εμπειρία».

Τα οφέλη

Ο δήμαρχος Λάρισας θεωρεί ότι οι αντιδράσεις είναι υπερβολικές και παραγνωρίζουν το όφελος για την πόλη. «Σήμερα υπάρχουν εκεί κάποια παλαιά ισόγεια, εστίες μόλυνσης. Αν χαρακτηριστούν διατηρητέα, απλώς θα προστεθούν στα δεκάδες εγκαταλελειμμένα διατηρητέα της πόλης», λέει ο κ. Θανάσης Μαμάκος. «Αντίθετα, με την κατεδάφισή τους θα δημιουργηθεί ένας ωραίος κοινόχρηστος χώρος που θα οδηγεί στο αρχαίο θέατρο, κάτι που η πόλη οραματίζεται εδώ και δεκαετίες. Δεν είδα να γίνεται ανάλογος θόρυβος πέρυσι, που το ΥΠΠΟ κατεδάφισε τρία κτίρια για να κάνει την είσοδο στο αρχαίο θέατρο», αναφέρει. «Επιπλέον υπάρχει πρόβλημα με το Πράσινο Ταμείο, καθώς η χρηματοδότηση δόθηκε υπό τον όρο της δημιουργίας νέου κοινόχρηστου χώρου». Την πρόβλεψη αυτή επιβεβαιώνει και ο κ. Κανέλλος. «Γι’ αυτό ζητούμε την παρέμβαση του ΥΠΠΟ. Ωστε να μην υποχρεωθεί ο δήμος να επιστρέψει τη χρηματοδότηση, αλλά να αναλάβει τα κτίρια το υπουργείο».

Την προηγούμενη εβδομάδα παρουσιάστηκε στη Λάρισα το δίτομο έργο του αρχαιολόγου Θανάση Τζιαφάλια και του αρχιτέκτονα Δημήτρη Καραγκούνη, με τίτλο «Η αποκάλυψη του αρχαίου θεάτρου Λάρισας». Αφορά την ιστορία της ανεύρεσης του αρχαίου θεάτρου και στη συνέχεια τη μακρά διαδρομή των απαλλοτριώσεων και ανασκαφών. «Προφανώς είναι θέμα της εφορίας αρχαιοτήτων και όχι της δικής μου άποψης αν θα διατηρηθούν ή όχι τα επίμαχα κτίρια», λέει ο κ. Τζιαφάλιας. «Τα εν λόγω κτίρια πάντως ξεπερνούν σε ηλικία τον έναν αιώνα και θα μπορούσαν να διατηρηθούν ως μια φάση της Ιστορίας της πόλης. Υπάρχει ανάλογο παράδειγμα στα Τρίκαλα, όπου ο δήμος απαλλοτριώνει και αποκαθιστά μικρά κτίρια, ενώ ανέλαβε και τις παλαιές εγκαταστάσεις Κλιάφα με σκοπό να τις συντηρήσει και να τις επαναχρησιμοποιήσει».

kathimerini.gr