ΕΙΔΗΣΕΙΣ, ΝΕΑ ΓΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ
5 Δεκεμβρίου: Παγκόσμια ημέρα του εδάφους ή πως ο θεσσαλικός κάμπος μετατρέπεται σε ..νταμάρι
Καμία πρωτοβουλία από την πολιτική ελίτ για να σταματήσει η ερημοποίηση
Η Παγκόσμια Ημέρα Εδάφους (World Soil Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Δεκεμβρίου, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης των Επιστημών Εδάφους (IUSS), με στόχο να τονίσει τη σπουδαιότητα του εδάφους ως κρίσιμου συστατικού του φυσικού συστήματος και τη συμβολή του στην ανθρώπινη ευημερία.
Του Γιάννη Κολλάτου
Το 2013 η Παγκόσμια Ημέρα Εδάφους υιοθετήθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), ο οποίος αναγνωρίζοντας τη σημασία του ανακήρυξε το 2015 «Διεθνές Έτος Οσπρίων».
Το θέμα του φετινού εορτασμού (2019) είναι: «Σταματήστε την διάβρωση του Εδάφους. Σώστε το Μέλλον μας!»
Για τη Θεσσαλία η σημερινή ημέρα έχει μία ξεχωριστή σπουδαιότητα, αφού απειλείται με ερημοποίηση και υπογονιμότητα λόγω της διάβρωσης των εδαφών της και την απώλεια του γόνιμου εδάφους. Χρόνο με το χρόνο, αργά αλλά σταθερά χάνονται χιλιάδες στρέμματα γόνιμης γης, καθώς δεν έχει ληφθεί καμία σημαντική πρωτοβουλία από πλευράς πολιτείας για να σταμτήσει η ερημοποίησή της θεσσαλικής πεδιάδας
Πρόκειται επί της ουσίας για αργή και μακρόσυρτη διαδικασία που οδηγεί σε σιωπηρό θένατο το θεσσαλικό κάμπο και ουδείς ενδιαφέρεται.
Η παγκόσμια ημέρα του εδάφους για την Ελλάδα που έχει εγκαταλείψει την πιο γόνιμη πεδιάδα της έρμαιο στις διαθέσεις της κλιματικής αλλαγής, η σημερινή ημέρα θα έπρεπε να είναι και ημέρα κατά της πείνας και της απώλειας της αυτάρκειάς της σε τρόφιμα για τον πληθυσμό της και εξηγούμστε:
Η διάβρωση πλήττει τον θεσσαλικό κάμπο τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ είναι γνωστό στην Ε.Ε ότι το φαινόμενο αυτό είναι γενικευμένο στη λεκάνη της Μεσογείου. Σε άλλες χώρες του μεσογειακού Νότου το πρόγραμμα ανάσχεσης της διάβρωσης είναι αρκετά διαδεδομένο αλλά στην Ελλάδα αγνοείται…
Μιλώντας με τον καθηγητή της Γεωπονικής κ. Δαναλάτο μάς ανέφερε ότι στη Θεσσαλία τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε εγκατάλειψη περίπου 200.000 στρεμμάτων λόγω υπογονιμότητας και διάβρωσης (τα 150.000 από αυτά στον Νομό Λάρισας) τόσο σε επικλινή εδάφη, στον άξονα Λάρισας- Φαρσάλων, αλλά πλέον και στον κάμπο. Προβληματικές περιοχές με άγονα χωράφια (με «ασπρόγεια») συναντά κανείς και στην πεδιάδα των Σοφάδων, ενώ στην πεδιάδα του Αλμυρού έχουμε υφαλμύρωση, διείσδυση δηλαδή του θαλάσσιου μετώπου στον υπόγειο υδροφορέα, και σε περιοχές όπως στη Χάλκη της Λάρισας έχουμε εγκατάλειψη επικλινών εδαφών πάνω από την εθνική οδό…
Δύο παράμετροι
Η ερημοποίηση και υπογονιμότητα των εδαφών στον θεσσαλικό κάμπο οφείλεται σε δύο παραμέτρους:
Η πρώτη είναι αυτή που σχετίζεται με μικρούς λόφους στον θεσσαλικό κάμπο (άρα εδάφη με κλίση), οι οποίοι πλέον από την έκπλυση λόγω των βίαιων βροχών αλλά και την εντατικοποίηση έχασαν το γόνιμο υπέδαφος και ξεχωρίζουν μακριά από το άσπρο χρώμα, που υποδηλώνει πετρώδες έδαφος (ασπρόγεια). Γόνιμα εδάφη λοιπόν που είχαν διανεμηθεί κυρίως σε πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία μετά το 1922, σε λοφίσκους, ανά 120 στρέμματα, στο πέρας των τελευταίων δεκαετιών και με δεδομένο ότι η Θεσσαλία είναι φτωχή σε συλλογικά έργα άρδευσης εγκαταλείφθηκαν και μετατράπηκαν σε νταμάρια!
Τα χωράφια αυτά πριν από περίπου 100 χρόνια είχαν γόνιμο υπέδαφος 80-100 εκατοστών και πλέον είναι γυμνά και πετρώδη. Ο τρόπος για να ανακτήσουν την οργανική ουσία και το γόνιμο υπέδαφος ήταν να καλλιεργηθούν με αγριαγκινάρα για 10 χρόνια και να παράγουν βιοκαύσιμα, ώστε στο τέλος της δεκαετίας να έχουν ανακτήσει 30 εκατοστά, λόγω της αμειψισποράς και της οργανικής ύλης που θα ενσωματωνόταν χρόνο με τον χρόνο στο χωράφι από αυτή την πολυετή καλλιέργεια. Το όλο project όμως εγκαταλείφθηκε λόγω της προχειρότητας που μας διέπει ως χώρα στην οργάνωση και υποστήριξη πολυετών δράσεων και της ρηχής επιχειρηματικότητας που εστιάζει πάντα στο εφήμερο και όχι στο μακροπρόθεσμο.
Η δεύτερη παράμετρος αφορά τα εδάφη στον κάμπο, χωρίς κλίση, και εδώ η υπογονιμότητα οφείλεται στη μονοκαλλιέργεια, στη συνεχή και βαθιά άροση (το όργωμα) και στην έλλειψη σχεδίου αμειψισποράς. Κάθε χρόνο το αλέτρι «καίει» το 2% της οργανικής ουσίας και σε βάθος χρόνου το πρόβλημα επιταχύνεται εκθετικά. Σε 30 χρόνια υποδιπλασιάζεται η οργανική ουσία και από 2-3 εκατοστά καταλήγει να είναι σήμερα στα 0,56 και σε λίγα χρόνια στα 0,2 εκατοστά, άρα καθίσταται ασύμφορο το χωράφι για καλλιέργεια και εγκαταλείπεται.
Οι ευθύνες της Πολιτείας και η λύση του Αχελώου
Η οργανωμένη πολιτεία φέρει μεγάλες ευθύνες για το γεγονός ότι δεν προστάτευσε όλες αυτές τις δεκαετίες τον πιο γόνιμο και εύφορο κάμπο της χώρας εγκαταλείποντάς τον στην τύχη του και για το ότι δεν προχώρησε όχι μόνο τα μεγάλα έργα του Αχελώου, αλλά ούτε τα προγράμματα ανάσχεσης της διάβρωσης και ερημοποίησης των γαιών. Προωθώντας μόνο το πρόγραμμα μείωσης της νιτρορρύπνασης είναι σαν να έβαλε το κάρο μπροστά από το άλογο, αφού η μεγάλη συγκέντρωση νιτρικών στα υπόγεια νερά της Θεσσαλίας οφείλεται στο γεγονός ότι, λόγω της έλλειψης επιφανειακών που θα «ξαναγεμίζουν» τις υπόγειες δεξαμενές, ταπεινώθηκε ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας και έτσι αυξήθηκε η συγκέντρωση νιτρικών (η ίδια ποσότητα νιτρικών εξαιτίας των αζωτούχων λιπασμάτων σε λιγότερο νερό).
Είναι προφανές, αναφέρει ο καθηγητής κ. Δαναλάτος, ότι ο Αχελώος θα ήταν «η ΛΥΣΗ για τον κάµπο της Θεσσαλίας και για τη διατροφική αυτάρκεια της χώρας, αλλά το έργο πολεµήθηκε και από ευρωπαϊκές χώρες ανταγωνίστριες στον αγροτικό τοµέα, όπως π.χ. η Ολλανδία, η οποία φοβήθηκε ότι αν αναπληρώσει το χαµένο υδατικό του ισοζύγιο ο θεσσαλικός κάµπος, θα ˝γεµίσει˝ µε µηδική και έτσι θα αναπτυχθεί η κτηνοτροφία, που θα ανταγωνιζόταν την ολλανδική!»
- ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | 18.04.2024 | 14:23
Ο θρυλικός Μασίστας και η ιστορία του - ΕΛΛΑΔΑ | 18.04.2024 | 14:14
Έκτακτο δελτίο: Καταιγίδες, κεραυνοί, τοπικές χαλαζοπτώσεις και ισχυροί άνεμοι - ΛΑΡΙΣΑ | 18.04.2024 | 13:37
Μπίστης από Λάρισα: Εφικτή η εκλογή ευρωβουλευτή της Νέας Αριστεράς-στις ευρωεκλογές έρχεται το τέλος της κυριαρχίας της ΝΔ - ΛΑΡΙΣΑ | 18.04.2024 | 12:27
Νέα δειγματοληψία στα χώματα που μεταφέρθηκαν - ΕΛΛΑΔΑ | 18.04.2024 | 12:15
Αεροχείμαρρος: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το φαινόμενο - ΑΓΡΟΤΙΚΑ | 18.04.2024 | 12:02
ΟΠΕΚΕΠΕ: Πώς θα γίνουν οι πληρωμές άμεσων και συνδεδεμένων ενισχύσεων - ΔΙΕΘΝΗ | 18.04.2024 | 11:29
Ντουμπάι: Σε κατάσταση χάους η πόλη της ερήμου - ΚΟΙΝΩΝΙΑ | 18.04.2024 | 11:13
Ένας Λαρισαίος έφυγε από τη ζωή
- ΕΛΛΑΔΑ | 17.04.2024 | 19:48
Άγριο επεισόδιο εν ώρα κηδείας – Πετάξε στο κεφάλι της νύφης του μαρμάρινο σταυρό από διπλανό τάφο - ΛΑΡΙΣΑ | 17.04.2024 | 18:02
Τέμπη: Καταγγελία «βόμβα» από τον πατέρα των διδύμων – «Ο σταθμάρχης ήταν με ιερόδουλη μέσα στο σταθμαρχείο» - ΛΑΡΙΣΑ | 17.04.2024 | 09:40
Σφοδρή σύγκρουση και καραμπόλα με 4 τραυματίες στην παλαιά Εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Λάρισας - ΛΑΡΙΣΑ | 17.04.2024 | 09:32
Ένας Λαρισαίος έφυγε από τη ζωή - ΛΑΡΙΣΑ | 17.04.2024 | 10:47
Η ανομβρία και οι υψηλές θερμοκρασίες οδηγούν σε πρόωρο αλωνισμό κριθάρια και σιτάρια- απογοήτευση στον κάμπο (ΦΩΤΟ+video) - ΔΙΕΘΝΗ | 17.04.2024 | 15:32
Η ιστορική καταιγίδα έκανε το Ντουμπάι Gotham City - Το φαινόμενο σε timelapse (BINTEO) - ΛΑΡΙΣΑ | 17.04.2024 | 09:47
Καταγγελία επιζήσασας από τα Τέμπη: Ο νεκρός διευθυντής κυκλοφορίας του ΟΣΕ υπέγραφε έγγραφα 6 μήνες μετά τον θάνατό του - ΤΟΠΙΚΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ | 17.04.2024 | 09:47
Το αιχμηρό σχόλιο Κουρέτα για τη... διαβούλευση 8 ημερών για τον Ενιαίο Φορέα Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας