Τσιάρας: Το κύριο πρόβλημα της Θεσσαλίας δεν είναι οι πλημμύρες, αλλά η έλλειψη νερού

Με κεντρικό μήνυμα την ανάγκη για ένα συγκροτημένο εθνικό σχέδιο διαχείρισης υδάτων, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας τοποθετήθηκε στο Greek Water Summit 2025, τονίζοντας ότι «το νερό δεν είναι απλώς φυσικός πόρος – είναι το θεμέλιο κάθε βιώσιμης πολιτικής για την αγροτική παραγωγή και την ανθεκτικότητα της χώρας».

«Δεν νοείται παραγωγή σε κανένα επίπεδο και σε καμία, θα έλεγα, διάσταση όταν δεν υπάρχει αρδευτικό νερό. Άρα, λοιπόν, είναι ζωτικά συνδεδεμένο το να έχουμε αρδευτικό νερό με την πραγματική παραγωγή», είπε ο κ. Τσιάρας, επισημαίνοντας ότι η ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική που αναπτύσσεται στηρίζεται σε τρεις άξονες:

1. Τη δημιουργία περιφερειακών Οργάνων Διαχείρισης των υδάτινων πόρων
2. Την υλοποίηση του προγράμματος ΥΔΩΡ 2.0 ύψος 4 δις ευρώ
3. Την ορθολογική διαχείριση των πόρων της ΚΑΠ με την κατασκευή κομβικών εγγειοβελτιωτικών έργων.

Όπως τόνισε, «για πρώτη φορά και εδώ νομίζω ότι είναι το κρίσιμο, δεν αντιμετωπίζουμε το νερό ως πρόβλημα, αλλά ως βασική υποδομή ανάπτυξης»

Ο κ. Τσιάρας ανέδειξε τη μετάβαση της κυβερνητικής στρατηγικής από την αποσπασματική αντιμετώπιση στην ολιστική διαχείριση του νερού, με αφετηρία τη διαπίστωση που αναδείχθηκε μετά την καταστροφική κακοκαιρία Daniel: το κύριο πρόβλημα της Θεσσαλίας και της χώρας δεν είναι οι πλημμύρες, αλλά η έλλειψη νερού.

Νέοι Περιφερειακοί Οργανισμοί Διαχείρισης Υδάτων

Ο Υπουργός αναφέρθηκε στη σύσταση ενιαίων Οργανισμών Διαχείρισης Υδάτων σε κάθε Περιφέρεια, υπενθυμίζοντας ότι ήδη η αρχή έγινε από τη Θεσσαλία, με τη σύσταση του ΟΔΥΘ. Οι οργανισμοί αυτοί συγκεντρώνουν αρμοδιότητες που έως σήμερα ήταν διασκορπισμένες σε ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ και άλλους τοπικούς φορείς, δημιουργώντας ένα ενιαίο, επαγγελματικό και αναπτυξιακό πλαίσιο.

Όπως τόνισε:

• Απλοποιείται το σημερινό πολύπλοκο σύστημα,
• Βελτιώνεται η συντήρηση και η επιχειρησιακή ετοιμότητα των υποδομών,
• Προωθείται η συνεργασία με Δήμους, Περιφέρειες, ΔΕΥΑ και ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ,

Μετά τη Θεσσαλία, ανάλογοι οργανισμοί θα συσταθούν στην Κρήτη, την Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα.

«Με αυτόν τον τρόπο θα δώσουμε τη δυνατότητα δημιουργίας περιφερειακών κεντρικών οργανισμών διαχείρισης του αρδευτικού νερού, για να υπάρχει μια ολιστική αντιμετώπιση και για να μπορούμε με αυτόν τον τρόπο να έχουμε ακόμη μεγαλύτερο αποτέλεσμα», είπε ο ΥπΑΑΤ.

Πρόγραμμα “Ύδωρ 2.0” – Επένδυση 4 δισ. ευρώ

Ο κ. Τσιάρας έδωσε έμφαση στην εξοικονόμηση υδάτινων πόρων μέσα από την ορθολογική διαχείρισή τους και σημείωσε ότι με την υλοποίηση του προγράμματος “Ύδωρ 2.0”, ύψους 4 δισ. ευρώ μέσω ΣΔΙΤ, κατασκευάζονται και υπόγεια δίκτυα άρδευσης υψηλής απόδοσης, «είναι έργα τα οποία αυξάνουν την απόδοση, μειώνουν τις απώλειες, βεβαίως περιορίζουν το κόστος παραγωγής για τους αγρότες μας, γιατί αυτό είναι και το βασικό ζητούμενο το οποίο μας αφορά», σημείωσε ο κ. Τσιάρας.

Ο Υπουργός παρουσίασε, επίσης, δράσεις προς την ίδια κατεύθυνση, οι οποίες εντάσσονται στο Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ και στην ορθολογική χρήση των πόρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής:

• 500 εκατ. ευρώ σε μεγάλες υποδομές άρδευσης με δικαιούχους τις Περιφέρειες (η πρόσκληση έχει ήδη δημοσιευθεί),
• Πρόγραμμα μικρών εγγειοβελτιωτικών έργων σε συνεργασία με Δήμους (προκήρυξη το φθινόπωρο 2025).

«Γίνεται πραγματικά ένας πολύ σημαντικός σχεδιασμός σε συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και με το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, με στόχο την ολοκλήρωση ημιτελών έργων ή να κάνουμε κάποια έργα απολύτως λειτουργικά. Το τελευταίο χρονικό διάστημα ξεδιπλώνεται μια στρατηγική και υλοποιείται ένας σχεδιασμός ο οποίος τα επόμενα χρόνια θα δώσει τη δυνατότητα της διασφάλισης ικανοποιητικών πόρων για το αρδευτικό νερό και βεβαίως τη βιωσιμότητα που θέλουμε για το πρωτογενή τομέα, ο οποίος απορροφά το 80% – 85% των υδάτινων πόρων», συμπλήρωσε ο κ. Τσιάρας.

Ψηφιοποίηση, καινοτομία και βιωσιμότητα στην άρδευση

Ο κ. Τσιάρας περιέγραψε τις βασικές κατευθύνσεις για την ψηφιακή και τεχνολογική μετάβαση της διαχείρισης νερού, με:

• Εκσυγχρονισμό και υπογειοποίηση αρδευτικών δικτύων,
• Ψηφιακή παρακολούθηση κατανάλωσης,
• Επαναχρησιμοποίηση νερού από ΚΕΛ (π.χ. Ανατολική Αττική),
• Τεχνικές όπως η στάγδην άρδευση και οι μικροί ψεκαστήρες,
• Τεχνητή νοημοσύνη και ανάλυση δεδομένων για πρόληψη φαινομένων.

Μέλημα της κυβέρνησης, τόνισε ο Υπουργός, είναι «να κάνουμε συγκεκριμένα βήματα προκειμένου, αφενός με να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα και την αρδευτικότητα χωρίς, ωστόσο, να θυσιάσουμε την παραγωγικότητα».

Έμφαση σε απομακρυσμένες περιοχές και νησιά

Παράλληλα ο κ. Τσιάρας αναφέρθηκε στον ενισχυμένο ρόλο της Εθνικής Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων και στον ολοκληρωμένο σχεδιασμό που υπάρχει και ο οποίος, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει:

• Συνεργασίες μεταξύ ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ και ΔΕΥΑ ή περιφερειακών οργανισμών,
• Επέκταση των έργων ύδρευσης στα νησιά και τις ορεινές περιοχές,
• Ανάπτυξη μονάδων αφαλάτωσης με επαναχρησιμοποίηση λυμάτων.

Ευρωπαϊκή στρατηγική και επενδύσεις

Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφάλεια του νερού:

• Με στόχο βελτίωση της αποδοτικότητας κατά 10% έως το 2030,
• Με συμμετοχή στο επενδυτικό πλαίσιο της ΕΤΕπ για έργα ύδατος ύψους 15 δισ. ευρώ ως το 2027.

Σε αυτήν την προσπάθεια σημαντικός είναι ο ρόλος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ ο οποίος ενισχύεται με στόχο να προσφέρει:

• Εκπαίδευση αγροτών στη χρήση “έξυπνων” αρδευτικών συστημάτων,
• Υποστήριξη βιώσιμων μεθόδων καλλιέργειας με λιγότερες εισροές,
• Μετάδοση τεκμηριωμένων δεδομένων στο σχεδιασμό αγροτικής πολιτικής.

Παράλληλα, επεκτείνεται η παρουσία του ΕΛΓΟ σε περιοχές με αυξημένες κλιματικές προκλήσεις.

Στρατηγική ανθεκτικότητας και πρόβλεψης

Τέλος, ο Υπουργός επισήμανε την ανάγκη χρήσης προηγμένων μοντέλων πρόγνωσης και climate analytics για την αντιμετώπιση παρατεταμένων ξηρασιών και πλημμυρικών φαινομένων.

«Το πώς θα διαχειριστούμε το αρδευτικό νερό καταναλώνοντας το λιγότερο δυνατό με την ίδια ή και με ακόμη μεγαλύτερη απόδοση παραγωγής, είναι ένα μεγάλο ζητούμενο και το μεγάλο στοίχημα της εποχής μας», τόνισε ο Υπουργός, υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση διαθέτει πλέον την πολιτική βούληση, τα εργαλεία και την ευθύνη να υλοποιήσει αυτό το σχέδιο με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.