Ο πύργος του Κοκοσλή στα Άνω Λεχώνια …ένα αριστούργημα κινδυνεύει [βίντεο]

Ο πύργος του Κοκοσλή βρίσκεται στο βόρειο μέρος των Άνω Λεχωνίων, οικισμός ο οποίος απέχει 11 χλμ. από την πόλη του Βόλου, κάτω από το ξωκλήσι των Αγίων Αναργύρων , δίπλα απ’ το παλιό μεταξουργείο των ίδιων ιδιοκτητών. 

Εποπτεύει όλη την περιοχή-κάμπο των Λεχωνίων, βρισκόταν δε στο κέντρο ενός τσιφλικιού, ακριβώς κάτω από το τείχος του «Παλιόκαστρου». Είναι ένα πολύ ισχυρό οικοδόμημα της περιοχής, καθαρά φρουριακής κατασκευής. Τα θεμέλιά του και οι εξωτερικοί τοίχοι στα κάτω πατώματα έχουν πλάτος που ξεπερνά το ενάμιση μετρο.

Το κτήριο ακολουθεί την τεχνοτροπία των πύργων του 18ου αιώνα. Αρχικά επρόκειτο για υψηλό κτήριο με τέσσερα πατώματα τετραγωνικής κάτοψης με περιμετρική τοιχοποιία μεγάλης διαμέτρου. Ο τελευταίος όροφος εξείχε περιμετρικά σχηματίζοντας «εξώστεγο». Χαρακτηριστικό του τελευταίου ορόφου η περιμετρική στήριξη με λοξές αντηρίδες. Η είσοδος γινόταν από τον πρώτο όροφο με κινητή σκάλα που πάνω της υπήρχε καταχύστρα. Ο πύργος έφερε στις όψεις τυφεκιοθυρίδες , τα παράθυρα στους κάτω ορόφους λίγα και μικρά, ενώ στον τελευταίο όροφο, όπου και η κύρια κατοικία, πολλά και μεγάλα. Οι όροφοι εκτός του τελευταίου, χρησιμοποιούνταν βασικά ως αποθηκευτικοί χώροι.

Κτίστηκε στην τουρκοκρατία στα τέλη του 17ου αρχές του 18ου αιώνα. Αγοράστηκε από τους Τούρκους και από τον Πορταρίτη έμπορο, επιχειρηματία, μουχτάρη (=τοπάρχη, κοινοτάρχη, δήμαρχο) Αθανάσιο γιο του Γεωργίου (Γεωργούτσου Κοκοσλή Κουκουσλή Κοκωσλή)και αργότερα πέρασε στην ιδιοκτησία των παιδιών του. Του κομματάρχη και πρώτου μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας –1881-βουλευτή Μαγνησίας Νικόλαο (Νικολούτσο) Αθαν. Κοκοσλή, του Απόστολου και των θυγατέρων. Η αγορά έγινε αρκετά χρόνια πριν την προσάρτηση της Θεσσαλίας. Λέγεται πως ο πύργος και η τεράστια κτηματική περιουσία της οικογένειας αγοράστηκε σε χαμηλή τιμή από τους Οθωμανούς που έφευγαν. Σ’ αυτό συνετέλεσε ένας αδελφός των Κοκοσλήδων, που είχε γνωριμίες με Τούρκους αξιωματούχους και την Πύλη.

Η αυθεντική μορφή του πύργου πρέπει να ήταν η ίδια με τον πύργο Σουλεϊμάν-Καραγιαννοπούλου. Διαφορετική ήταν η κατασκευή των σαχνισιών. Τα φορούσια εδώ ήταν λοξότμητα κι όχι επάλληλα κάθετα δοκάρια. Στα 1870 ένας Γάλλος αρχιτέκτονας που κλήθηκε από τον ιδιοκτήτη για το παρακείμενο μεταξουργείο, έκανε μετατροπές και προσθήκες στον πύργο. Χτίστηκε ένα κυκλικό κλιμακοστάσιο στο βορρά, ανοίχτηκαν μεγάλα παράθυρα, που έγιναν μπαλκονόπορτες και οδηγούν σε σιδερένιους εξώστες, κόπηκαν τα μεγάλα ξύλινα φορούσια με τα εξώστεγα και ανακατασκευάστηκε η στέγη. Τέλος ξαναχτίστηκαν όλοι οι τοίχοι του τελευταίου ορόφου, ενώ προστέθηκε και τουαλέτα με αποχέτευση (προσθήκη νεότερη σε σχέση με τους πύργους αυτούς).

Ο πύργος αποτελείται από τέσσερις ορόφους και ισόγειο, η πρόσβαση δε αρχικά γινόταν από βορρά με κινητή σκάλα-γέφυρα, η οποία σήμερα έχει αντικατασταθεί από σταθερή σκάλα πετρόχτιστη. Ο πύργος Κοκοσλή ήταν η κατοικία της οικογένειας μέχρι το 1960. Εκεί έμεναν οι κόρες του Απόστολου Αθανασίου Κοκοσλή, Μαρίκα και Υπατία. Σήμερα είναι ιδιοκτησία των κληρονόμων τους.

Πηγή: O Πύργος Κοκοσλή. https://anolehonia.blogspot.com/2011/… , 2011, (Πρόσβαση στις 07/11/2024) Στο βίντεο, ο αρχιτέκτονας Δημήτριος Καραγκούνης, Επίτιμος Προϊστάμενος του Τμήματος Αρχαιολογικών Έργων και Μελετών της ΕΦΑΛΑΡ σχολιάζει την σημερινή κατάσταση του μνημείου…