Ιανός- Διομήδης- Αθηνά- Genesis: οι Θεσσαλοί αγρότες ανυπεράσπιστοι στην κλιματική κρίση

του Γιάννη Κολλάτου

Το ότι η γεωργία είναι ευάλωτη στην κλιματική κρίση, δεν χρειαζόταν να μας το πουν έρευνες και μελέτες ειδικών επιστημόνων εδώ στη Θεσσαλία όπου βρίσκεται η καρδιά της αγροτικής παραγωγής της χώρας. Το βιώσαμε το φθινόπωρο του 2020 με τη θεομηνία του αιώνα τον «Ιανό» όταν πέρα από τον αστικό-εμπορικό ιστό της Καρδίτσας διαλύθηκε και η αγροτική οικονομία, στη συνέχεια με τους πρωτοφανείς παγετούς της άνοιξης του 2021, συνεχίστηκε το καλοκαίρι πέρυσι με την υπερκυτταρική καταιγίδα που σάρωσε με χαλάζι μία τεράστια έκταση 100.00 στρεμμάτων στο Νομό Καρδίτσας και το βιώνουμε και πάλι τις τελευταίες ημέρες με τα συνεχή πλήγματα από χαλαζοπτώσεις κυρίως στο Νομό Λάρισας.

Το βίωσε και με την κακοκαιρία Genesis ο Νομός Λάρισας χθες με ύψη βροχής ασυνήθιστα για την περίοδο αυτή  κοντά στα 50 χιλιοστά, που προκαλούν προβλήματα στις καλλιέργειες σιτηρών λίγο πριν τα αλώνια, με υποβάθμιση και ποιοτικά (ασπρίζουν τα στάχυα) και ποσοτική (αδειάζουν). Την ίδια ώρα τα εδάφη στις εαρινές καλλιέργειες είναι κορεσμένα από νερό λόγω των αρδεύσεων το προηγούμενο διάστημα και οι νέες ποσότητες βρόχινου νερού δεν απορροφώνται εύκολα με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος να εμφανιστούν στα βαμβάκια και τα καλαμπόκια, αλλά και τη βιομηχανική τομάτα, προσβολές από έντομα, ζιζάνια και σηψηριζίες.

Η εικόνα σήμερα Σάββατο στον κάμπο είναι απογοητευτική,στη Χάλκη, τη Νίκαια, τον Πλατύκαμπο, το Ομορφοχώρι, το Δίλοφο, την Αγνανντερή, το Μοσχοχώρι, τη Μελία, το Μόδεστο, αλλά και στα Βούναινα, το Δοξαρά, τον Άγιο Γεώργιο και το Ευίδριο στα Φάρσαλα. Τα νερά λιμνάζουν στις βαμβακιές και όσα χωράφια επλήγησαν από χαλάζι έχουν «αποκεφαλιστεί» τα στελέχη. Χρόνος για επανασπορές δεν υπάρχει, ενώ τα στάρια και η φακή βρίσκονταν στα αλώνια. Στη βιομχανική ντομάτα τραγωδία, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΘΕΣΤΟ Χρήστο Σουλιώτη, αφού τα κοστολόγια φέτος υπερβαίνουν τα 1100 ευρώ το στρέμμα και ο ΕΛΓΑ είναι ζήτημα αν θα αποζημιώσει τα μισά από αυτά

Ειδικά για το χαλάζι οι μέθοδοι καταπολέμησης υπάρχουν, αυτό όμως πιθανόν να αυξήσει το ασφάλιστρο των γεωργικών εκμεταλλεύσεων κι αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους που καθυστερεί η σύνταξη μιας μελέτης για την αναμόρφωση του κανονισμού του ΕΛΓΑ στα νέα κλιματικά αλλά και γεωργικά δεδομένα, μιας και μία τέτοια κίνηση θα έχει πολιτικό κόστος που καμία κυβέρνηση δεν θέλει να αναλάβει. Ωστόσο με τον τρόπο αυτό το πρόβλημα διαιωνίζεται η κλιματική κρίση αυξάνει τα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα με γεωμετρική πρόοδο και η ζημιά είναι τεράστια για την εθνική οικονομία, αφού λείπει η υπεραξία από τη μεταποίηση , την εμπορία και τις εξαγωγές σημαντικών αγροτικών προϊόντων

Το θέμα είναι σε γνώση του ΕΛΓΑ υποστηρίζει ο Καρδιτσιώτης αντιπρόεδρος του Οργανισμού Νίκος Δούκας, μελετάται και θα υπάρξουν σύντομα εξελίξεις για την κατάθεση ολιστικής μελέτης και προσέγγισης για το νέο κανονισμό, αλλά αυτό δεν αρκεί, σημειώνουν οι αγρότες που ζητούν διακαώς την αλλαγή και τον εκσυγχρονισμό του κανονισμού του ΕΛΓΑ, χωρίς ωστόσο να επιβαρυνθούν με μεγαλύτερα ασφάλιστρα, μιας και τα αυξημένα κόστη στις καλλιέργειες τις καθιστούν οριακές…

Η δε λύση της επιπρόσθετης ιδιωτικής ασφάλισης δεν βρίσκει σύμφωνη την πλειοψηφία των μικρομεσαίων αγροτών. Τοπλήγμα μόνο για το Νομό Λάρισας ίσως να είναι και υπερδιπλάσιο από τους περσινούς παγετούς γιατί έχουν πληγεί από χαλάζι και μεγάλες εκτάσεις σε Τύρναβο και Ελασσόνα με δυναμικές (και κοστοβόρες) δενδρώδεις καλλιέργειες και αμπέλια.

Για μία χώρα που σέβεται το μόχθο των ανθρώπων της πραγματικής παραγωγής και της οικονομίας που παράγει πλούτο και προστιθέμενη αξία για το ΑΕΠ της με τη μεταποίηση και την εμπορία, οι έγκαιρες γεωργικές προειδοποιήσεις και τα συστήματα ενεργητικής και παθητικής προστασίας από τα έντονα καιρικά φαινόμενα που πλέον έχουν ασυνήθιστη συχνότητα λόγω της κλιματικής κρίσης, είναι τα ζητούμενα.

Άλλες προηγμένες χώρες το έχουν πράξει ‘ήδη, στη δική μας απλά «στήνονται» παιχνίδια με αρεστούς της εκάστοτε κυβέρνησης τα κονδύλια σπαταλώνται, ενώ τα πραγματικά έργα Πολιτικής Προστασίας, έχουν βαλτώσει δεν έχουν ωριμάσει μελέτες κι έτσι τα ποσά από το ταμείο Ανάκαμψης για τη θωράκιση της αγροτικής παραγωγής είναι ελάχιστα. Ο αγροτικός τομέας στη Θεσσαλία και σε ολόκληρη τη χώρα, βλέπετε, δεν είναι ευάλωτος μόνο στην κλιματική κρίση, αλλά και στα επικοινωνιακά πολιτικά παίγνια για την υφαρπαγή ψήφων.. Ξύπνησε όμως και ο κάμπος και οι άνθρωποί της, οι νέοι αγρότες είναι και μορφωμένοι πλέον και «υποψιασμένοι»

Νωρίτερα το thessaliatv.gr έγραφε:

Να καλυφτεί αεροπορικά για το χαλάζι όλος ο κάμπος της Θεσσαλίας- ποιο το κόστος;

Το θέμα της αεροπορικής αντιχαλαζικής προστασίας έρχεται ξανά στο προσκήνιο μετά τα τελευταία απανωτά πλήγματα στη Θεσσαλία και ιδιαίτερα στο Νομό Λάρισας. Στο δήμο Ελασσόνας και στο δήμο Κιλελέρ είχαμε από δύο πλήγματα μέσα σε διάστημα δύο- τριών ημερών με τη συνολική ζημιά να υπερβαίνει στο μεν δήμο Ελασσόνας τα 40.000 στρέμματα στο δε δήμο Κιλελέρ τα 30.000.
Η ζημιά είναι ανυπολόγιστη αν δε σε αυτή υπολογιστούν και οι χαλαζοπτώσεις σε Τύρναβο (πάνω από 15.000 στρέμματα σε αμπέλια και δέντρα), Φάρσαλα (10.000 στρέμματα). Παλαμά (800 στρέμματα) και δήμους Ρήγα Φεραίου και Αλμυρού στη Μαγνησία (πάνω από 15.000 στρέμματα) ανέρχεται σε δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, καθώς μιλάμε και για δυναμικές δενδρώδεις καλλιέργειες, ενώ πλέον και τα κοστολόγια σε εαρινές καλλιέργειες λόγω της ραγδαίας αύξησης του κόστους των λιπασμάτων και του ρεύματος ξεφεύγουν από προηγούμενων ετών επίπεδα…

Μέχρι στιγμής - κι ενώ τα καιρικά φαινόμενα και οι αστάθειες που προκαλούν χαλαζοπτώσεις είναι σε εξέλιξη και θα είναι σύμφωνα με τις προβλέψεις των μετεωρολόγων τουλάχιστο μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου- οι ζημιές στην αγροτική παραγωγή της Θεσσαλίας είναι πιθανό να βυθίσουν σε νέο κύκλο φτώχειας την τοπική οικονομία. Και θα είναι η δεύτερη συνεχής χρονιά, μετά τους περσινούς παγετούς , ή αν προτιμάτε η τρίτη μιας και το χειμώνα του 2020 προς 2021 είχαμε τεράστια οικονομικά προβλήματα σε Καρδίτσα και Φάρσαλα από τον Ιανό.

Και όλα αυτά ενώ η χώρα αντιμετωπίζει προβλήματα όπως και όλη η υφήλιος διατροφικής – επισιτιστικής επάρκειας
Ο καθηγητής Γεωπονικής του πανεπιστημίου Θεσσαλίας Αλέκος . Παπαχατζής επισήμανε πως έχει αποδειχτεί έπειτα από έρευνες και αναλύσεις πως μέσω της αεροπορικής αντιχαλαζικής προστασίας για κάθε 100 ευρώ που καλείται να πληρώσει ο ΕΛΓΑ για αποζημιώσεις, στο τέλος μπορεί να γλιτώσει τα 58 με 60 ευρώ, δηλαδή γίνεται μια εξοικονόμηση πόρων για τον ασφαλιστικό οργανισμό της τάξης του 60%, ενώ το όφελος είναι σημαντικότερο για την τοπική αγροτική οικονομία

Μιλώντας στο «Μαγκαζίνο της Θεσσαλίας» ο καθηγητής Γεωπονικής του πανεπιστημίου Θεσσαλίας Αλέκος Παπαχατζής τόνισε πως από τη Θεσσαλία ο ΕΛΓΑ καλύπτει μόνο μια περιοχή στον Τύρναβο, τον Παλαμά και τα Φάρσαλα, ενώ οι υπόλοιπες περιοχές της Θεσσαλίας είναι ακάλυπτες. Τα τρία αεροπλάνα που είναι επιφορτισμένα για την αντιχαλαζική κάλυψη των περιοχών αυτών σταθμεύουν στη Θεσσαλονίκη στο αεροδρόμιο της Μίκρας, αλλά η ακτίνα δράσης τους καλύπτει και την κεντρική και δυτική Μακεδονία, μέχρι και τη Λαμία, οπότε γίνεται κατανοητό πως οι δυνατότητές τους τώρα με την κλιματική κρίση είναι περιορισμένες, ενώ οι ζημιές είναι ανυπολόγιστες λόγω της αύξησης των εισροών, αλλά και των εκροών το τελευταίο διάστημα με τη διατροφική κρίση.

Τα αεροσκάφη αυτά , ανέφερε ο κ. Παπαχατζής βομβαρδίζουν με μικροσκοπικά σφαιρίδια ιωδιούχου αργύρου τα χαλαζοφόρα νέφη και διαλύουν σε μικροσκοπικά «χαλαζάκια». Τέλος ο κ. Παπαχατζής τόνισε την ανάγκη να συστρατευτούν όλοι οι φορείς της Θεσσαλίας και να πιέσουν ώστε να σταθμεύουν και αεροσκάφη στη Λάρισα ή τη Νέα Αγχίαλο, γιατί τελικά είναι προς όφελος και του ΕΛΓΑ και της τοπικής και εν γένει της εθνικής οικονομίας. Φυσικά κατέληξε θα πρέπει να προχωρήσουν και τα αντιχαλαζικά δίχτυα.

Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος του ΕΛΓΑ Νίκος Δούκας μιλώντας επίσης στο «Μαγκαζίνο της Θεσσαλίας» ανέφερε πως ήδη στον Οργανισμό έχουν γίνει οι σχετικές μελέτες έτσι ώστε και να επεκταθεί η αεροπορική αντιχαλαζική προστασία, αλλά υπάρχουν και τεχνικές δυσκολίες σε αυτό γιατί προς το παρόν την εξειδίκευση την έχει μία μόλις εταιρεία που διαθέτει αυτά τα τρία αεροπλάνα. Επίσης υπάρχουν και άλλοι μέθοδοι που αναμένεται να εφαρμοστούν πιλοτικά και στη Θεσσαλία, όπως με μπαλόνια ηλίου που διαθέτουν σφαιρίδια ιωδιούχου υδραργύρου και μπορούν να διεισδύουν στον πυρήνα των χαλαζοφόρων νεφών και να τα διαλύσουν και φυσικά τα αντιχαλαζικά δίχτυα με προγράμματα που ενισχύει ο ΕΛΓΑ μέσω του ΠΑΑ.

Το ζητούμενο πάντως είναι ένα: Ιανός- Διομήδης- Αθηνά- Genesis: οι Θεσσαλοί αγρότες είναι ανυπεράσπιστοι στην κλιματική κρίση τα τελευταία χρόνια κι αυτό οδηγεί σε συνθήκες εγκατάλειψης της γεωργικής δραστηριότητας στον πιο εύφορο κάμπο της χώρας

Υ.Γ. Φίλος αγρότης από τα Φάρσλα, μυ ανέφερε πως ένας από τους λόγους που στις περιοχές Πέλλας (κάμπος Γιαννιτσών) Ημαθίας δεν έχουμε τόσο συχνά χαλάζι, είναι το γεγονός ότι τα ποινοποιέια Μπουτάρη στη Νάουσα διαθέτουν ιδιωτικό αρεσκάφος για την αντιχαλαζική προστασία που βομβαρδίζει τα χαλαζοφόρα νέφη με σφαιρίδια ιωδιούχουν αργύρου για την προστασία των αμπελώνων και με τον τρόπο αυτό καλύπτονται και τα δέντρ στη Βέροια και τα βαμβάκια στα Γιαννιτσά...!